Vurgular
VURGULAR: Bir sözcüğün içindeki kuvvetli okunan heceye, o sözcüğün vurgusu denir. Şarkı söylerken eserdeki vurgular iyi belirtilmelidir.
Sözcükler vurgularına göre dört kategoride incelenebilir.
1-VURGUSU SONDA BULUNANLAR:
ÖRNEK: Kapı, kapılar, sapan gibi cins isimlerin son hecesi vurgulu okunur.
2-VURGUSU BAŞTA BULUNANLAR :
a- Kıta, ülke, deniz, köy, kasaba, şehir, yer, semt, mahalle, ada, göl, akarsu isimlerinde vurgu başa gelir.
ÖRNEK: Asya, Türkiye, Merzifon, Sakarya
b- Pekiştirme sıfatlarında
ÖRNEK: Kapkara, apaçık, yemyeşil...
c- İşaret sıfatlarında
ÖRNEK: İşte, şöyle, böyle
d- Soru sıfatlarında
ÖRNEK: Hangisi, nasıl, ne kadar
e- Belgisiz sıfatlarda
ÖRNEK: Herhangi, birtakım , hayli
f- Soru zamirlerinde
ÖRNEK: Hangisi, nerde
g- Bağ olarak kullanılan hecelerde
ÖRNEK: Neyse, yani, şayet, çünkü, zira, fakat
h- Belgisiz zamirlerde
ÖRNEK: Öbürü, hiçbiri, her biri, hepsi
ı- Zarflarda
ÖRNEK: Elbet, hemen, burada, şurada, nihayet, erkenden
j- Fiiller gibi çekimlenen (var, yok) sözcüklerinde
ÖRNEK: Var mı, varmışım, vardın
k- Kökleri tek hece olan fiillerin emir 2. şahıslarında
ÖRNEK: gel, gelin, geliniz
l- Kökleri tek hece olan fiillerin bütün olumsuz çekimlerinde
ÖRNEK: Kazma, kazmamıştım, kazmayınız
3- VURGUSU ARADA BULUNANLAR :
a- Olumlu fiillerin bileşik zamanlarıyla, emirlerin ikinci şahıslarında
ÖRNEK: Getiriniz, kaldırınız, okuyun
b- Bütün olumsuz fiillerle, olumsuz mastarların bütün zamanlarında vurgu, olumsuz eki "me" ya da "ma" hecesinden daha önceki heceye düşer.
ÖRNEK: İnanmıyorum, sevindirmemek
c- Cümle takısı olan sözlerle, fiilimsi zarflarda vurgu, sondan bir evvelki heceye düşer.
ÖRNEK: Alırken, severken, çaldıkça, güzeldir, temizdir
d- "Ce, cesine, ca, casına" takılarını alan zarflarda vurgu, takıdan önceki heceye düşer.
ÖRNEK: Sevince, delicesine, insanca, insancasına
Not: Yalnız aynı takıları alan sıfatların vurgusu sondadır.
e- Zaman zarfları (Den beri, dan beri) eklerini aldığı zaman, vurgu bu eklerin ilk hecesine düşer.
ÖRNEK: Gördüğümden beri, seveliden beri
f- "ise, idi, ile, iken" sözcüklerinin kısaltılmış biçimlerini takı olarak alan sözcüklerde vurgu, takılardan önceki heceye düşer.
ÖRNEK: almışken, sessizce, kaldıysa, Akif'le, serindi
4- VURGUSU OLMAYANLAR :
a - mi, mı, mü, mu,soruları ve çekimleri
b - ve, de, da, dahi bağları
c - idi, ise, ki, iken ekleri
d - "bir" belgisiz sıfat ise; vurgusuz, sayı sıfatı ise; vurguludur.
e - Daha, gibi, için kelimeleri, bazen vurgu almazlar.
ÖRNEK : Yurt için çalış, arkadaşın gibi ol
Ekleyen : notbak.com