Türklerin Kullandıkları Takvimler
TÜRKLERİN KULLANDIKLARI TAKVİMLER
Türk toplulukları tarih boyunca kendi yaptıkları takvimleri ve başka uluslardan öğrendikleri takvimleri kullanmışlardır. Türklerin değişik takvimler kullanmalarında, inanç değişiklikleri, kültürel gelişmelere açık olmaları, ekonomik gereksinimlerini ve diğer devletlerle ilişkilerini kolaylaştırmayı düşünmeleri etkili olmuştur.
1 – 12 Hayvanlı Türk Takvimi
- Türklerin kullandıkları en eski ve ilk takvimdir. İslam öncesi Türk Devletlerinde kullanılmıştır.
- Güneş yılı esaslıdır.
- Bu takvim 12 yıllık bir süreci içerir ve her yıl, bir hayvan adı ile isimlendirilirdi.
- Bir yıl 365 gün 5 saat olarak hesaplanmış ve 12 aya ayrılmıştı.
Not: Bu takvimde her yıl bir hayvan adıyla anılıyordu. 12 yıl bitince birinci yıldan yeniden başlanıyordu. Bu yıllar
1. Sıçgan (Fare), 2. Ud (Sığır), 3. Bars (Pars), 4. Tabışgan (Tavşan), 5. Lu (Ejder), 6. Ilan (Yılan), 7. Yunt (At), 8. Koy (Koyun), 9. Biçin (Maymun), 10. Taguk (Tavuk), 11. İt (köpek), 12. Tonguz (Domuz)’dur.
2 – Hicri (Kameri) Takvim
- Türkler İslamiyet’i kabul ettikten sonra kullanmaya başlamışlardır.
- Ay yılı esasına göre düzenlenmiştir.
- Bir yıl 354 gün olup, on iki aydan oluşur.
- Başlangıç olarak Hz. Muhammed’in (sav) Mekke’den Medine’ye Hicret ettiği Miladi 622 yılını alır.
- İslam tarihinde Hz. Ömer’den itibaren kullanılmaya başlandı.
- Ülkemizde 1 Ocak 1926’da yürürlükten kaldırılmıştır.
Not: Bugün Bayram, mevlitler gibi dini günlerde bu takvimi kullanmaktayız.
Peygamberimizin Mekke’den Medine’ye Hicret Ettiği Tarih
H.Ö. 0 H.S
<--------------------------------------------------I-------------------------------------------------->
Hicret(622)
3 – Celali Takvimi
- Büyük Selçuklu Hükümdarı Melikşah döneminde hazırlandı. Melikşah’ın ilk adından dolayı Bu takvime Celali Takvimi denmiştir.
- Güneş yılı esaslıdır. Bir yıl 365 gün, 6 sat olarak hesaplanmıştır.
- Başlangıç tarihi 1079’dur. Bu takvimin yılbaşı günü 21 Mart yani nevruz günüdür.
4 – Rumi Takvim
- Güneş yılı esasına dayanan bu takvim 622 tarihinde gerçekleşen Hicreti başlangıç kabul eder.
- Hicri ile Miladi takvimin sentezi olan bu takvim Osmanlı Devletinde resmi ve mali işlerin daha iyi yürütülmesi ve Avrupa ile uyum sağlanabilmesi amacıyla 1676’dan itibaren uygulandı.
- 1839 yılında resmen uygulanmaya kondu.
- Rumi yılda Mart ayı yılbaşıdır. 1926’da Miladi takvim kabul edilmesine rağmen 1982 yılına kadar Mali yılbaşı Mart ayı olmuştur.
- Rumi takvimde yıl; mart, nisan, mayıs, haziran, temmuz, ağustos, eylül, teşrinievvel, teşrinisani, kânunuevvel, kanunusani ve şubat aylarından oluşuyordu,
- Miladi yıl ile Rumi yıl arasında 584 yıllık sabit bir fark vardır.
NOT: Osmanlılar bu takvimi güneş yılına göre düzenlemelerine rağmen, hicri 1255 yılında başlattılar. Hicri takvim, 1255 yılını gösterdiği zaman miladi yıl, 1839’du. Bu nedenle Rumi takvim, Miladi takvime göre 584 yıl daha geridir.
5 – Miladi Takvim
- Güneş yılı esasına dayanır.
- İlk kez Mısır’da kullanılmıştır. Romalı devlet adamı Jul Sezar ve Papa XIII. Gregoryen tarafından düzenlenip bugünkü şekline getirildi.
- Milat “Doğum” demektir. Hz. İsa’nın doğumunu sıfır kabul eder ve zamanı bu olayla başlatır.
- Hz. İsa’nın doğumundan öncesine Milattan Önce ( M.Ö), sonrasına ise Milattan sonra (M.S) denir.
- Bir yıl 12 aydan oluşur.
- Bir yıl 365 gün 6 saattir.
- Ülkemizde 1 Ocak 1926 tarihinden itibaren uygulanmaya başlandı.
Hz. İsa’nın Doğumu
M.Ö. 0 M.S.
<-----------------------------------------------------------------I---------------------------------------------------->
Milat
Hicri Takvimle, Miladi Takvim arasındaki farklar:
1)- Hicri Takvim Ay yılını, Miladi Takvim Güneş yılını esas alır. Bu yüzden ikisi arasında 11 gün fark vardır.
2)- Hicri Takvimde 0 yılı yani başlangıç yılı Peygamberin Mekke’den Medine’ye göç ettiği yıldır. Miladi Takvimde ise 0 yılı yani başlangıç yılı Hz. İsa’nın doğum yılıdır.
Takvimler arası çeviri
|
a) Hicri tarihlerin miladi tarihe çevrilmesi: 1.Hicri tarih = Fark 33 2. Hicri tarih - Fark = Sonuç 3. Sonuç + 622 = Miladi tarih
Örnek: 857 hicri yılı hangi miladi yıla karşılık gelir? 1. 857=26 33 2. 857- 26=831 3. 831 + 622 = 1453
|
c) Rumi tarihlerin miladi tarihe çevrilmesi: Miladi tarih =Rumi tarih + 584
Örnek: Osmanlı tarihinde 31 Mart 1325 tarihinde meydana gelen ve 31 Mart Olayı olarak bilinen isyan miladi hangi tarihe rastlar? 1325 + 584 = 1909 miladi tarihe rastlar.
|
|
b) Miladi tarihlerin hicri tarihe çevrilmesi: 1. Miladi tarih - 622 =Sonuç 2.Sonuç= Fark 33 3. Fark + Sonuç = Hicri tarih
Örnek: 1699 miladi yılı hangi hicri yıla karşılık gelir? 1. 1699-622=1077 2.1077 =33 33 3. 33+1077=1110
|
d)Miladi tarihlerin Rumi tarihe çevrilmesi: Rumi tarih = Miladi tarih - 584
Örnek: 2009 Miladi yıl hangi Rumi yıla rastlar? Rumi Tarih = 2009 – 584 = 1425 Rumi yıla rastlar |
Ekleyen : dersimiz.com