Tarihe Adanmış Bir Ömür; Halil İNALCIK
Tarihe Adanmış Bir Ömür; Halil İNALCIK
Halil İnalcık dünyaca ünlü tarihçilerimizdendir. Kökeni baba tarafından Kırım Türklerine dayanır. 26 Mayıs 1916 yılında İstanbul’da doğmuştur. 1924 yılında ailesiyle Ankara’ya yerleşmiş ve ilköğretimi burada tamamlamıştır. Lise öğrenime yatılı Sivas Öğretmen Okulu’nda başlayan İnalcık, 1932 yılında nakledildiği Balıkesir Necatibey Öğretmen Okulu’ndan 1935 yılında mezun olmuştur.
Halil İnalcık, liseyi bitirdikten sonra tarih tezini bilimsel temellere dayandırmak için Atatürk tarafından kurulan Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi sınavlarına girer. Bu sınavı birincilikle kazanarak bu fakültede eğitim almayı hak eden kırk öğrenci arasında yer alır. Fakültede Nazi Almanya’sından kaçan ünlü profesörlerle Fuad Köprülü, Şemseddin Günaltay, Muzaffer Göker ve Yusuf Hikmet Bayur gibi önemli isimlerden ders alır. Bu durum Halil İnalcık’ın tarih bilgisinin sağlam temeller üzerine oturmasını sağlamıştır.
1972 yılına kadar Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi’nde Osmanlı ve Avrupa Tarihi dersleri verir. Aynı yıl “Osmanlı Tarihi Üniversite Profesörü” olarak davet edildiği Şikago Üniversitesi Tarih Bölümü’nden 1986 yılında emekli olur. Halil İnalcık 1993 yılından itibaren Bilkent Üniversitesi’nde verdiği tarih dersleri ile geleceğin tarihçilerini yetiştirmektedir.
Halil İnalcık’ın dört uzmanla birlikte hazırladığı Osmanlı tarihinin medeni yüzünü dünyaya tanıtan “The Economic and Social History of Ottoman Empire” adlı eseri bugün dünya üniversitelerinde el kitabı haline gelmiştir. Bu durum Halil İnalcık’ın uluslararsı alanda referans alınan bir bilim adamı olduğunu gösterir.
Türkiye’de ve dünyada tarih alanında saygın bir yere sahip olan Halil İnalcık, birçok ödül ve fahri doktora unvanları almıştır. 1986’da Amerikan Akademisi’ne, 1993’te British Akademi’ye üye seçilerek uluslararası alanda seçkin bir yer alması ve UNESCO’nun çıkarmayı tasarladığı Dünya Tarihi adlı kitapta görev alması onun tarihçiliğine olan uluslararası saygının göstergelerindendir.
İlkokul dördüncü sınıfa kadar eski yazı ile okuması eski belgeleri okumasında yardımcı olmuştur. Bunun yanında İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Arapça ve Farsça bilmesinin iyi bir tarihçi olmasında etkisi büyüktür. Bu özellikleri tarihi kaynakları araştırmasına ve eserlerini yabancı dillerde yayımlamasına olanak sağlamaktadır.
Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi’ne girdiğinde Sinoloji (Çin’i konu edinen bilim) okumayı düşünen Halil İnalcık daha sonra tarihimizin en önemli döneminin Osmanlı Tarihi olduğunu görür. Osmanlı arşivlerinde milyonlarca belge olması onu heyecanlandırır.
Doğru ve tarafsız tarih yazımı konusundaki hassaslığı ile tanınan İnalcık, kendisi için en önemli uğraşının bilimsel araştırmacılık olduğunu belirtir. “Tanzimat ve Bulgar Meselesi” adlı doktora tezi ile Bulgar tarihine yaptığı katkılardan dolayı Bulgarlar tarafından takdir edilmesi bu özelliğine güzel bir örnek olarak gösterilebilir.
Tarihçilik anlayışını Fransız Annales (Anal) ekolu doğrultusunda tanımlamıştır.
Halil İnalcık’a göre tarihi araştırmalar yapılırken,
• Bilimsel araştırmacılığa önem verilmelidir.
• Tarihi gerçekler belgelere dayandırılarak, çarpıtmadan ve abartılara kaçmadan yani tarafsız olarak yazıya geçirilmelidir.
• Araştırma yapılacak dönemin diline (Örneğin Osmanlı tarihi için Osmanlıca’ya) hakim olunmalıdır.
• Geçmişte yayınlanan eserler incelenmelidir.
• Batı tarihçiliği yakından izlenmelidir.
Halil İnalcık,
• Doğru, tarafsız ve araştırmacı tarih yaklaşımını benimsediği
• Türk tarihçiliğini modern tarihçilik düzeyine çıkardığı
• Çeşitli milletlerin (Bulgarlar, Arnavutlar gb.) tarihi geçmişlerine katkıda bulunduğu
• Devletlerin tarihini ortaya çıkarmaktan ziyade halkın tarihini, halkın geçmişte nasıl yaşadığını, sosyal hayatını, ekonomisini, gündelik yaşantısını ve bunları belirleyen şartları ortaya çıkarmaya çabaladığı
için uluslararası alanda önemli bir tarihçi olarak kabul edilmiştir.
Ekleyen : dersimiz.com