Solunum Sistemi -2
Besin maddeleri hücre içinde oksijenle yanar ve bunun sonucunda da enerji açığa çıkar. Bu olaya solunum denir. Bütün canlılar solunum yapar ve solunum sonucunda karbondioksit açığa çıkar. Soluk alıp verme "Dış Solunum"dur.
Solunum Organları ; Burun,Yutak,Soluk Borusu,Akciğerlerdir.
Burunda ısıtılan ve nemlendirilen hava yutağa iletilir.
Yutak;ağza,burna,soluk borusuna ve yemek borusuna açılan geniş bölgeye iletilir. Yutak havayı soluk borusunun genişletilmiş üst kısmı olan Gırtlağa iletilir.
Soluk borusunun görevi gırtlağa kadar gelen havayı akciğerlere ulaştırmaktadır. Soluk borusu akciğerlere girmeden önce iki kola ayrılır. Bunlara Bronş denir. Bronşlar ise akciğerlerde Bronşçuklara ayrılır. Bronşçuklar da Hava Keseleri ve Alveollerle son bulur.
Akciğerler göğüs boşluğunda olup,sağ akciğer 3,sol akciğer 2 parçalıdır. Akciğerler çift katlı zarla örtülüdür. Akciğerlerle kılcal kan damarları arasındaki gaz alışverişi Alveollerle oluşur. Kılcal kan damarlarına geçen oksijen kan yoluyla dokulara ve hücrelere iletilir,yine kan yoluyla doku ve hücrelerdeki karbondioksit akciğer alveollerine taşınır. Besin öğelerinin hücrelerde yakılabilmesi için gerekli olan oksijen dış ortamdan solunumla alınır. Alınan hava içindeki oksijenle hücrelerdeki besin maddeleri yakılarak enerji sağlanır.Besin maddelerinin hücrelerde oksijenle yakılması sonucu, enerji ile birlikte su ve karbon dioksit de oluşur. Karbon dioksit gazı, solunumla vücuttan dışarı atılır. Hücrelerimizde gerçekleştirilecek solunum olayı için gerekli oksijeni dış ortamdan alan ve karbon dioksitin dış ortama verilmesini sağlayan sisteme solunum sistemi denir.
Solunum sistemimizi oluşturan organlar; burun, gırtlak, soluk borusu ve akciğerlerdir. Yutak ve deri, solunuma yardımcı organlardır. İnsanlarda solunum olayı, göğüs ve akciğerlerin daralıp genişlemesiyle sağlanır. Bu olay, göğüs ile karın boşluğunu ayıran düz kaslardan yapılı diyafram ile kaburgalar arası kasların kasılıp gevşemesi sonucu oluşur. 
Soluk borusu akciğerlere bağlanırken iki büyük kola ayrılır. Bunlara bronş adı verilir. Bronşlar akciğer içinde daha küçük borularla yayılır. Bu küçük borulara bronşçuk denir. Bronşçukların içinde hava keseleri bulunur. Hava keseleri alveol denilen küçük odacıklardan yapılmıştır. Hava kesesinde çok sayıda alveol vardır.
Burundan giren hava; yutak, soluk borusu, bronş ve bronşçukları geçerek alveollere ulaşır. Alveollerin dış yüzü kılcal damar ağıyla kaplıdır. Kılcal damarlardaki kan ile alveollerdeki hava arasında gaz alışverişi sağlanır.
Kılcal damarlarla alveol duvarına gelen kirli kanda oksijen az, karbon dioksit fazladır. Alveollerdeki havada ise oksijen fazla, karbon dioksit azdır. Gaz molekülleri sayıca fazla oldukları yerden az oldukları yere doğru yayılır (difüzyon). Böylece alveollerdeki oksijen kana, kandaki karbon dioksit alveollere geçer.
Bu işlem sonunda kanın oksijeni artmış ve karbon dioksiti azalmıştır. Böylece kan temizlenmiş olur. Alveollerde biriken karbon dioksit, nefes verme sonucu dışarı atılır. Yeniden dış ortamdan oksijen alınarak alveollar oksijen bakımından zenginleşir.
Solunum sisteminin sağlığı ve korunması
Solunum sistemimizdeki organlarımızın sağlıklı görev yapabilmesi için solunan hava temiz ve nem oranı yeterli düzeyde olmalıdır. Kirli hava solumak ve sigara içmek, solunum organlarının sağlığını bozar.Bunun dışında, solunum sisteminin sağlığını korumak için aşağıda belirtilen hususlara dikkat edilmesi gerekir:
? Burundan nefes alınıp verilmeye çalışılmalıdır. Burun, zararlı mikroplan tutarak diğer solunum organlarına geçişini engeller.
? Vereme karşı BCG aşısı yaptırılmalıdır.
? Dengeli beslenmeli ve düzenli olarak spor yapılmalıdır.
? Bronşit, zatürree, astım gibi solunum sistemi hastalıklarında gecikmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
? Alkol, sigara gibi solunum sistemine zarar veren alışkanlıklardan uzak durulmalıdır
? Zaman zaman orman, göl, deniz kıyısı gibi havası temiz olan yerlerde dolaşılmalıdır.
? Kalabalık, havasız, ve tozlu yerlerde fazla durulmamalıdır.
? Teneffüslerde pencereler açılarak sınıfın havası temizlenmelidir.
Ekleyen : dersimiz.com