Serbest Nazım Ve Toplumcu Şiir (1920-1960)
Serbest Nazım Ve Toplumcu Şiir (1920-1960)
1) Herhangi bir ölçüye (aruz veya hece) bağlı kalmadan
2) Servet-i Fünûn dönemindeki "serbest müstezat" a benzer
3) Nâzım Hikmet olmak üzere toplumcu şairlerin ve Garipçiler
4) Toplumcu şairler şiirlerinde toplum sorunları ve ülke gerçekleri
5) Düşünce ve ideoloji, halkın çektiği sıkıntılar, sefalet, gelecek (fütürizm)
6) Söylevci (hitabetçi), geniş kitleler ve onları harekete geçirmek
7) Marksizme, materyalizme ve sosyalizme bağlı bir sanat akımı olan bu şiir, daha çok işçi ve köylü sınıfının ezilmesini konu edinir.
8) Toplumcu gerçekçiler gerçekliği aşmak, bir anlamda toplumu değiştirmek çabasındadırlar.
Nâzım Hikmet Ran (1902-1963)
Moskova'daki öğrenim yıllarında, Mayakovski'nin öncülük ettiği "Fütürizm" akımını benimsedi. Heceyi, aruzu bıraktı; serbest nazım tarzına yöneldi. Çeşitli takma adlarla, en çok da "Orhan Selim" imzasını kullandı.
Kurtuluş Savaşı, toplumsal gerçekler içerisindeki insanın dramı.
Sanatı ülküsünün (Marksist-sosyalist ideolojinin) emrine verirken şiirin musiki gücünden yararlandı. Sıcak, duygulu, canlı, sarsıcı bir dili vardır. Şairi "ruhların mühendisi" olarak kabul eder.
Şiirin bireysel şartlarıyla toplumsal niteliklerini ustalıkla kaynaştırır.
"Memleketimden İnsan Manzaraları, Kuvayı Milliye Destanı, 835 Satır, Gece Gelen Telgraf" gibi eserleriyle tanınmıştır.
Eserleri
Şiir: Memleketimden İnsan Manzaraları, Gece Gelen Telgraf, Kuvayı Milliye Destanı, 835 Satır, Benerci Kendini Niçin Öldürdü, Sesini Kaybeden Şehir, Simavna Kadısı Oğlu Şeyh Bedrettin Destanı, Taranta Babu'ya Mektuplar, Saat 21-22 Şiirleri
Tiyatro: Kafatası, Yusuf ile Menofis, Ferhat ile Şirin, Yolcu, Ocak Başında, Unutulan Adam, Demokles'in Kılıcı, Sabahat.
Roman: Kan Konuşmaz, Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim.
Masal: Sevdalı Bulut
Mektup: Kemal Tahir'e Mahpushaneden Mektuplar.
Rıfat Ilgaz (1911-1993)
Rıfat Ilgaz edebiyatımızda şiirlerinin yanı sıra mizahî hikâye ve romanlarıyla tanınır.
Şiir anlayışı, "Her şey açık açık söylenmeli" kuralına bağlıdır.
1940'a kadar yazdığı şiirler romantik, 1940'tan sonra yazdığı şiirler ise toplumsal gerçekçi bir özellik gösterir.
Şiirleri; Çığır, Oluş, Yücel, Varlık, Yeni İnsanlık; mizah yazıları ise Markopaşa, Dolmuş, Külâh, Papağan gibi dergilerde yayımlanmıştır.
Rıfat Ilgaz, edebiyatımızda bilhassa "Hababam Sınıfı" adlı romanıyla ve "Sınıf" adlı şiir kitabıyla tanınmaktadır.
Eserleri
Şiir: Sınıf, Yaşadıkça, Devam, Bütün Şiirleri.
Roman: Karartma Geceleri, Sarı Yazma
Mizahî Hikâyeler: Don Kişot İstanbul'da, Radarın Anahtarı. Mizahî
Romanlar: Hababam Sınıfı, Pijamalılar.
Ceyhun Atuf Kansu (1919-1978)
Ceyhun Atuf Kansu, şiirlerinde toplumculukla lirizmi bağdaştırır.
Çocuk hastalıkları doktoru olarak Anadolu'nun pek çok yöresini dolaşmış ve bu dönemde bin bir çilenin, hastalığın, cahilliğin, yoksulluğun pençesinde kıvrananların; öksüz, bakımsız, kimsesiz çocukların şairi olmuş, toprağımızın acılarını, mutluluklarını dile getirmeye çalışmıştır.
Köy öğretmenlerinden ilhamla yazdığı "Dünyanın Bütün Çiçekleri" adlı uzun şiiri geniş kesimlerce tanınmış ve sevilmiştir.
Eserleri
Şiir: Sakarya Meydan Savaşı, Bağbozumu Sofrası, Bir Çocuk Bahçesinde, Çocuklar Gemisi
Deneme: Köy Öğretmenine Mektuplar
Makale: Atatürkçü Olmak.
Ercüment Behzat Lav (1903 – 1984)
İlk şiir kitaplarını 1930’lu yılların başında yayımlayarak adını duyuran şair ölçülü, uyaklı şiire karşı çıkışıyla dikkati çekmiştir.
Fütürizmin ilk temsilcisidir.
Gerçeküstücülükten başlayarak değişik şiir akımlarını deneyen şair, şiirimize alaysılamayı getiren ilk şair olma özelliğini taşır.
Eserleri
Şiir: S.O.S, Kaos, Açıl Kilidim Açıl, Mau Mau, Üç Anadolu
Hasan İzzettin Dinamo (1909 – 1989)
İlk şiirlerinde Faruk Nafiz’in etkisinde kalan sanatçı daha sonra Nazım Hikmet’in etkisinde kalmıştır.
Marksist anlayışla şiirler yazmıştır.
Toplumcu gerçekçi bir sanatçıdır.
Eserleri
Şiir: Adsız Kitap, Deniz Feneri, Karacaahmet Senfonisi, Özgürlük Türküsü, Mapusanemden Şiirler, Sürgün Şiirleri, Gecekondumdan Şiirler, Kavga Şiirleri, Çoban Şiirleri, Tuyuglar, Nazım’dan Meltemler
Hasan Hüseyin (1927 – 1984)
Önce, kullandığı dil ve şiir dünyasını algılaması bakımından Attila İlhan’ın etkisinde kalmışsa da giderek kendi söyleyişini bulmuştur.
“Kavel”, “Kızılırmak”, “Temmuz Bildirisi” adlı şiir kitaplarıyla toplumcu şiirde yeni örnekler vermiştir.
Toplumcu gerçekçidir.
Eserleri
Şiir: Kızılkuğu, Ağlasın Ay Şafağı, Oğlak, Acıyı Bal Eyledik, Kelepçenin Karasında Bir Ak Güvercin, Ka- vel, Kızılırmak, Temmuz Bildirisi
Ahmet Arif (1927 – 1991)
Toplumcu gerçekçi şairler arasındadır.
Anadolu insanını anlatmıştır.
Doğu Anadolu insanının sorunlarını ele almıştır.
Marksist bir anlayışa sahiptir.
Halk türkü, ağıt ve masalların hem içli, hem gür sesi ve özüyle beslenmiştir.
Eserleri
Şiir: Hasretinden Prangalar Eskittim
Can Yücel (1926 – 1999)
Hasan Ali Yücel’in oğludur.
Modern şiirimizde hiciv ustalarından biridir.
İlk kitabı “Yazma”dan sonra uzun bir süre biçim arayışlarıyla oyalanmıştır.
Şairliğini külhanca raconlarından yararlanarak siyasal inançlarıyla yoğurmuştur.
Eserleri
Şiir: Sevgi Duvarı, Bir Siyasinin Şiirleri, Ölüm ve Oğlum, Şiir Alayı, Canfeda, Çok Bi Çocuk, Kısa Devre, Kuzgunun Yavrusu, Gece Vardiyası, Gezintiler, Maaile, Seke Seke, Alavara, Mekânım Datça Olsun, Güle Güle-Seslerin Sessizliği
Ekleyen : dersimiz.com