Ruh Sağlığını Korumada Denge, Empati ve Hobiler
Ruh Sağlığını Korumada Denge, Empati ve Hobiler
Birey, doğumdan ölümüne kadar bedensel büyüme ve gelişimini tamamlayıp yaşlılık dönemi de dahil olmak üzere yaratılış harikası birçok kompleks dengeler üzerine yaşamını sürdürür. Denge (homeostatis), vücudun rahatsız ya da hasta olmaksızın işlevselliğini koruması hâlidir. Bu dengeler bozulduğunda fiziksel hastalıklardan ruhsal hastalıklara kadar varan olumsuzluklarla karşılaşılır. Örneğin birey susadığında, vücudumuzun yüzde yetmişinin su olduğu düşünülürse bu çok önemli bir uyarı mekanizmasıdır; vücut su ihtiyacını belirtmiştir ve bunun giderilmesi gerekir. Ağız kuruluğu, hâlsizlik vb. belirtiler vücudun su dengesinin bozulmasının habercisidir. Su ihtiyacı giderilmediğinde belirtiler çeşitlenir, şiddetlenir ve ölüme varan bir kaçınılmaz sonla karşılaşılır. Bunun gibi bir diğer denge mekanizması da terlemedir. Terleme vücudun artan ısısını ve bu nedenle bozulan dengesini korumaya dönük olarak yaratılmış mekanizmadır. Vücut 36 derecede sabit kılınmış ısısını korumak zorundadır. Aşırı hararetlenen, ısınan vücut 36 dereceyi geçtiğinde mekanizma devreye girer ve terleme başlar. Vücudun bu tepkisi normal dengeli sabit sıcaklığa ulaşılana kadar sürer.
Psiko-fizyolojik yönden insan vücudunun dengesinin bozulması onun hem fizyolojik hem de psikolojik yönden olumsuz biçimde etkilenmesine; dolayısıyla da ruh sağlığının bozulmasına yol açar. Ruh ve beden sağlığı için bozulan dengelerin yerine gelmesi önemli bir zorunluluktur. Birey yaşadığı sosyal çevrede diğer insanlarla kurduğu ilişkilerde bencillikten uzak, anlayışlı bir dil kullanmalıdır. Bireyin kullandığı dil ne kadar olumlu, kişisel çıkara dayalı söylemlerden uzak olursa o ölçüde olumlu bir iletişim sağlamış olur. Sağlıklı bir iletişim insanlar arası ilişkilerin daha güçlü olmasını sağlar. İnsan bir diğeri ile ilişkisinde sağlıklı iletişim kurarken kendisini karşısındaki insanın yerine koyarak düşünüp davranmasını da bilmelidir. Buna empatik yaklaşım ya da empati kurma denir. Sağlıklı iletişimi sürekli kılmanın temel yollarından birisi de iletişim yoluyla ilişkilerini geliştirdiği karşısındaki insanlarla empati kurmaktır. Bireyin insanlarla sağlıklı iletişim ve empati kurması onun çevresiyle uyumlu, sevilen ve aranılan insan olmasını getirecektir. Bireyin bu sosyal konumu onun ruh sağlığının yerinde, korunaklı ve sürdürülebilir oluşunu temin eder.
Bireyin normal olarak yaşamında mesleki mesaisinin dışında boş zamanlarını değerlendirmek için edindiği; keyif aldığı iş ya da uğraşılara hobi denir. Hobiler bireyin rutin giden hayatını farklılaştırır. Örneğin büyükşehirlerde insanlar geliştirilen hobi bahçelerinde hem etkinlikte bulunup zamanlarını değerlendirir hem de stres atar ve dinlenirler. Hobi faaliyetleri pul biriktirmekten kartpostallara, antika eşyalara, arabalara, değişik ülke paraları biriktirmeye; değişik sportif aktiviteleri içeren geniş bir yelpazeyi kapsar. Bu hareketlilik bireyin kendi eksenindeki sosyal yaşamını kısırdöngü tehlikesine karşı koruyucu bir tedbirdir. Yaşamını hobilerle değerlendiren birey için hayat daha anlamlıdır. Hobiler bireyin mutlu bir hayata dolayısıyla da sağlıklı bir ruh hâline sahip olmasına ve bunu sürdürmesine yardımcı olur.
Ekleyen : SERKAN DÖRTKAŞ