Örneklerle Anlatım Bozuklukları-4
13. ATASÖZÜ VE DEYİMLERİN YANLIŞ KULLANILMASI
Atasözleri ve deyimler kalıplaşmış anlatımlardır, bu nedenle sözcüklerinin yerleri değiştirilemez; yerlerine anlamdaşları getirilemez.
Damlaya damlaya deniz olur. (göl)
Yaramazlıklarıyla hemen, öğretmenin gözüne girdi. (gözüne battı)
Derdini söylemeyen ilaç bulamaz. (derman)
Taşı deliğine koymak. (gediğine)
Ödevlerine dikkatlice göz gezdiriyordu.(göz gezdirmek : üstünkörü)
Kafamın etini yedin. (başımın)
14. OLUMLULUK OLUMSUZLUK UYUŞMAZLIĞI
Herkes dışarı çıksın; burada kalmasın.
Hiçbiriniz konuşmasın; beni dinlesin.
15. VİRGÜL EKSİKLİĞİ
Kimi cümlelerde virgül kullanılmaması, anlam karışıklığına yol açarak anlarım bozukluğuna neden olabilir.
O arabaya bindi.
İhtiyar adamı karşıya geçirdi.
Genç adama seslendi.
O soruları yapamadı.
ANLATIM BOZUKLUKLARINA ÖRNEKLER
- Ben çok varlıklı, zengin biri değilim.
- Satıcı burnu havada, kendini beğenmiş biri.
- Az kalsın merdivenlerden düşeyazdı.
- Tanımadıkları bir ortama gelen kişiler ilk başlarda çekimser olur.
- Yarın İzmir’ e gidecek, buna zorunlu.
- Biricik arzumuz sınavı kazanmak ve iyi bir bölüme girmemizdir.
- Öğrencilerin başarısına ilgilenmek gerekir.
- Kimse gelmemiş, maça gitmiş.
- Bu, Türkiye’ ye özel bir durumdur.
- İdare, henüz yarın ders yapılıp yapılmayacağını bildirmedi.
- Onlara niçin bu kadar yardım ediyor ve destekliyorsun?
- Büyüklere saygı göstermeli, incitmemeliyiz.
- Ben ona ağabey, o bana kardeşim derdi.
- Bu yazıyı değil okumak, anlamak bile imkânsız.
- Yiyecek bir lokma ekmeğimiz, yemeğimiz bile yok.
- Çok az veya hiç çalışmadan para kazananlar var.
- Verilen cümledeki özne ve zarf tümlecini bulun.
- Bebeğe sevgiyle baktı, sevdi.
- Okula gitmediğini bugün öğrendim.
- Ben ve Ayhan buraya daha önce gelmişti.
- Biz okumasını sevmeyen bir milletiz.
- Beşiktaş iskelesine geldiğimizde o işine, ben evime gittim.
- Özel ve kamu kuruluşları iki gün tatil edildi.
- Burada insanı şaşkına çeviren birçok güzellikler var.
- Okumaya zaman ayır, bilgeliğin temelidir.
- Bu bölge coğrafi ve iklim özellikleri açısından ilgi çekici özelliklere sahiptir.
- Bana kızdı, bir süre konuşmadı.
- Bu fidanları gününde ekmeliyiz.
- Uygarlık yazının keşfiyle başlamıştır.
- Saçlarımın büyüyen kısımlarını kestirdim.
- Kaza yerine polis ve askerî araç geldi.
- Toplum sorunlarına ilgilenmesi çok iyi.
- Eve önce dışarıdan baktı, sonra da gezdi.
- Yoksulları azımsamak doğru değildir.
- Cesetler çok denizde kaldığı için şişmiş.
- Öyle sevinmişti ki burnundan soluyordu.
- Bu dünyada sen de ben de yolcuyum.
- Ekşi yiyecekleri az, acıyı ise hiç yemezdi.
- Bu yazıyı değil okumak, anlamak bile imkansız.
- Toplantıda pasta ve meyve suyu ikram edildi.
- Bu işi ben ve sen yapmalısınız.
- Hiçbiri anlatılanlara inanmıyor, kendi fikrinde ısrar ediyordu.
- Çalışanların maaşını dağıttı, sevindirdi.
- Annem akşam yemeğini pişirmiş; ama tu koymayı unutmuştu.
- Müdür, elinden geleni ardına koymadı; bize çok yardım etti.
- İngilizceyi hiç, matematiği çok seviyorum.
- Şahin ve atmaca gibi kuşların sayısı azalıyor, ekilen alanlarda verim düşüklüğüne neden oluyor. (özne)
- Bu kadar binanın harap olmasında müteahhittin yanlış tutumlarının da katkısı olmuştur.
- Dün, ona yolda tesadüfen rastlayınca çok sevindim.
- O, eğer bu parayı vermediği takdirde cezalandırılacaktır.
- Yüzme en güzel denizde öğrenilir.
- Zorda kaldığımda bana ilk yardım edecek kişinin o olduğunu düşündüm hep.
- Genç kadın, kocasından kurtulmak ve onunla bir daha karşılaşmak istemiyordu.
- Ankara, nüfus sayısı bakımından, İstanbul’dan son- ra ikinci sırada yer alıyor.
- Son yazdığı romanına isim bulmakta zorlanıyor.
- Ali’yi top oynarken gördüm.
- Bütün gün anlattığın o işi düşündüm.
- Elindeki kaşık ve çatalı peçeteye sardı, masaya bıraktı.
- Uzun saçlı bir genç geldi ve kendisini bize tanıştırdı.
- Camdan yankılanan ışık gözlerimi kamaştırdı.
Ekleyen : Kullanıcılar