Modifikasyon - Mutasyon- Doğal Seleksiyon
Canlıların içinde bulunduğu çevre, canlılardaki kalıtsal özelliklerin ortaya çıkışında önemli rol oynar. Şayet çevre şartları uygun değilse, o zaman belli kalıtsal özelliklerin ortaya çıkması mümkün değildir. Örneğin Kuzey ülkelerinde domates bitkisi çok iyi yetiştiği halde ürün vermemektedir.Bunun nedeni ortalama sıcaklığın düşük olmasıdır.Yine sirke sineklerinin belli ortalama sıcaklığın altında yetiştirilmesi durumunda bazılarının kanatlarının deforme olduğu görülür.
Hamileliğin erken dönemlerinde annenin alkol, sigara veya uyuşturucu kullanması çocuğun gelişimini olumsuz yönde etkilemektedir. Aynı genotipik yapıda olan tek yumurta ikizi iki çocuk, iki farklı çevre şartlarında yetiştirildiğinde, dış görünüş bakımından farklılık gösterdikleri görülmüştür. Dış görünüşteki bu farklılık çevre şartlarından ileri gelmektedir. Bu örnekte gösteriyor ki canlının ortaya koyduğu özellikler, kalıtsal özelliklerle çevrenin etkileşmesinin ürünleridir.
Modifikasyon:
Canlıların değişen çevre şartlarının etkisiyle genlerinin işlevinin değişimi sonucunda meydana gelen kalıtsal olmayan değişimlere denir. Çevresel faktör ortadan kalkınca veya değişince canlıdaki etkinin kaybolduğu görülür. Müslümanların çocukları sünnet olur. Sünnetli olan çocukların çocuklarının sünnetsiz doğması modifikasyona güzel bir örnektir.
Modifikasyonlar, sıcaklık, ışık, nem ve besin gibi faktörlerle ortaya çıkar. Örneğin, ışık olmayan bir ortamda yetiştirilen bir bitkinin rengi sarımsı bir renk alırken, gövde boyu uzar ve yaprakları küçülür. Aynı bitki, ışıklı bir ortama alındığında, görünüşteki bu değişikliğin düzeldiği görülür.
Mutasyon:
Mutasyon, gen veya kromozomların yapısında meydana gelen değişmedir. Mutasyonlar DNA 'nın kendini eşlemesi esnasında meydana gelir. Mutasyona neden olan etkenlere mutajen adı verilir. Örneğin, X- ışınları, hardal gazı, radyoaktif maddeler, ultraviyole ışınları, sigara katranı ve bazı kimyasal maddeler mutajendir. Mutasyonlar genellikle ölümcül olmakla beraber, doğadaki bir çok yararlı ırkın oluşmasında da rol oynarlar.
İnsanlarda görülen albinoluk (pigmentin canlıda bulunmaması) da bir tür mutasyon sonucunda oluşmuştur. Albinoluk fareler ve bazı hayvanlar arasında da görülür. Albino bir farenin yaşama şansı doğal bir ortamda yok denecek kadar azdır. Aynı durum diğer canlılar içinde geçerlidir.
Mutasyon zararlı veya yararlı olabilir. Değişen dış koşullara adapte olmanın (uyum sağlama) bir şekille mutasyonla oluşturulan çeşitliliktir. Mutasyonlar, temelde canlının hayatının devamında sigorta rolü oynarlar.Mutasyonlar sadece genlerde olmayıp, bir kromozomun bir kısmının diğeri ile değiştirilmesi ile de gerçekleştirilmektedir.
Doğal Seleksiyon:
Doğadaki canlıların sayısı geometrik olarak artar. Fakat gerçekte, doğal koşullarda canlıların sayısı belli oranda sabit kalır. Canlılar çok sayıda canlı üretirken , mayoz olayına bağlı olarak çeşitleri de artırırlar. İşte bu çok sayıda değişik çeşitlerde ki canlının hangisinin ortamda bulunacağını ise çevre belirler. İçinde yaşanılan ortama en iyi uyabilen canlılar o ortamda yaşayabilirler, uyamayanlar ise yok olurlar. Bu olaya doğal seleksiyon denir.
H.B.D. Kettlewell (Ketvel) çevreye bağlı seleksiyonun güve kelebeklerinde nasıl geliştiğini , 1950'li yıllarda açıklamıştır. 1850 yılından önce İngiltere'deki güve kelebekleri açık renkli iken, endüstri devrimi ile çevredeki ağaçların kabuklarının renginin kararması neticesinde güve kelebeklerinin renginin de karardığı gözlenmiştir. Bu olay güve kelebeklerinin bulundukları yüzeylerde kuşlar tarafında görülüp görülmemelerine bağlı olarak değişmiştir. Rengi açık olan kelebekler ortama uyamadığından kuşlar tarafından yenilirken ortama uyabilen koyu renkli kelebeklerin yaşama şansı artmıştır. Doğal seleksiyon, değişen çevre koşullarında yaşamın garantisidir.
Ekleyen : dersimiz.com