Kültürün Anlamı Ve Öğeleri - Kökleşmiş Kültür İçerikleri
I. KÜLTÜRÜN ANLAMI VE ÖĞELERİ
Kültür: Bir toplumun kendine özgü yaşama tarzına kültür denir. Yaşama tarzı içindeki davranış, düşünüş tarzı, alışkanlıklar, ahlâk, inanç, sanat, bilgi, hukuk, töre vs. o toplumun kültür bütünlüğünü oluşturur. Kültür, bir toplumun ortaklaşa meydana getirdiği, benimsediği, kuşaktan kuşağa aktardığı maddi ve manevi öğelerin (unsurların) tümüdür.
a) Maddi kültür: İnsanların yaptığı ve maddi varlığı olan her şeydir. Kitaplar, otomobiller, yollar, sanat ürünleri (cami, köprü vb.) gibi somut, elle tutulur nesneler kültürün maddi öğeleridir.
b) Manevi kültür: İnsan ürünü olup ancak maddi bir varlığı olmayan unsurlardır. Örf, adet, gelenek, görenek, eğitim, din, ahlak gibi unsurlar kültürün manevi öğeleridir.
Kültürün üç boyutu vardır:
- Bilişsel boyutunu (kognitif) değerler, değer yargıları, inançlar, anlamlar, referans noktaları,
- Davranışsal boyutunu (normatif) yazılı ve yazısız bütün kurallar, tutum ve davranışlar,
- Maddi boyutunu ise her türlü araç-gereç, coğrafi şartlar, doğal kaynaklar oluşturur.
© dersimiz.com
II. KÖKLEŞMİŞ KÜLTÜR İÇERİKLERİ
Örf, adet, gelenek ve görenekler maddi olmayan kökleşmiş kültür öğeleridir. Örflerin yaptırım gücü fazla olup, kimi yörelerde kanun gibi işlev görmektedir. Kan davası bir örf örneğidir.
Âdet, uyulması zorunlu olmamakla beraber toplumsal baskı sebebiyle uyulan normlardır. Bayram ziyareti bir adettir, birey bunu yapmak zorunda değildir ama bayram ziyaretini yapmayan birey kınanır veya ayıplanmayla karşı karşıya kalabilir.
Gelenekler, kuşaktan kuşağa aktarılan, toplumsal bütünlüğü sağlayan, yaptırım gücü örf ve adetlere göre daha zayıf olan davranış kalıplarıdır. Kına gecesi ve sünnet düğünü birer gelenektir.
Görenekler, yaptırım gücü çok az veya hiç olmayan yöresel davranışlardır. Daha çok insanların birbirlerini görerek taklit etmesiyle oluşur. Teşbih çekmek, bıyık bırakmak birer görenek örneğidir.
Ekleyen : SERKAN DÖRTKAŞ