Ders Notları, Konu özetleri

 

Katıların belirli hacimleri ve şekilleri vardır. Katıların hacim ölçümü, cismin düzgün bir geometrik şekle sahip olup olmamasına göre iki yolla yapılır.

 

 

Çevremizde gördüğümüz katı maddelerin bazıları düzgün geometrik şekle sahiptir. Örneğin, top, konserve kutusu, kibrit, dolap vb gibi. Bu cisimlerin hacimleri hacim formülleri kullanılarak matematiksel olarak hesaplanır. 

 

Bazı düzgün geometrik şekle sahip cisimlerin formülleri aşağıdaki gibidir.

 

 

 

Düzgün bir geometrik şekle sahip olamayan taş, demir gibi cisimlerin hacmi dereceli kap yada taşırmalı kaplardaki sıvılar ile bulunur. Hacmin hatasız olması için suda erimeyen ve tamamı sıvı içerisinde olan bir madde olması gerekir.

 

Örnek: Dereceli bir silindir içerisine V₁ hacminde su olsun. Bu kaba suda erimeyen katı bir cisim bırakıldığında toplam hacim V₂ ise; bu katı cismin hacmi; V_cisim = V₂-V₁'dir.

 

Katı cismin ağırlığı taşırmalı kab yardımıyla da bulunabilir.  Bu işlem için taşma seviyesine kadar su dolu bir kabın içerisine cisim bırakılır. Taşan su bir kaba alınır ve bu kabın hacmi hesaplanır.

 

Buradan; V_cisim = V_{taşan su} matematiksel ilişkisi vardır.