Ders Notları, Konu özetleri

IŞIĞIN KIRILMASI VE KIRILMA YASALARI

Işığın saydam bir ortamdan başka bir saydam ortama geçerken doğrultu değiştirmesine kırılma denir. Işığın saydam ortamdaki hızı, o ortamın yoğunluğuna bağlıdır. Yoğunluk arttıkça, ışığın hızı azalır.

 

Kırılma indisi ( n ) : Işığın ortamdaki hızıyla ilgili bir kavramdır.Örneğin havanın kırılma indisi 1, suyun kırılma indisi 1,33 ve camın kırılma indisi ise 1,5 dur. Kırılma indisi küçük olan ortama az yoğun ortam, kırılma indisi büyük olan ortama çok yoğun ortam denir. Yani;

n_cam > n_su > n_hava

 

Gelme açısı:  α = Gelen ışınla yüzey normali arasındaki açıdır. 

Kırılma açısı:  β = Kırılan ışın ve normal arasındaki açıdır.

 

Kırılma Kanunları : 

1 . Gelen ışın, kırılan ışın ve normal aynı düzlemdedir.

2 . Normal doğrultusunda ( dik ) gelen ışınlar, kırılmazlar.

3 . R Işınlar az yoğun ortamdan çok yoğun ortama geçerken normale yaklaşarak kırılırlar.

     R Işınlar çok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçerken normalden uzaklaşarak kırılırlar.

 

UYARI 1: Gelme açısının büyümesiyle kırılma açısı da büyür.

UYARI 2: Çok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçişte, kırılma açısının 90˚ olduğu andaki gelme açısına sınır açısı denir. Sınır açısı sudan havaya geçişte 48˚, camdan havaya geçişte ise 42˚ dir.

UYARI 3: Işınlar, çok yoğun ortamdan az yoğun ortama sınır açısından büyük bir açıyla gelirse, diğer ortama geçemezler.Bu durumda gelen ışın, aynı ortamda, gelme açısıyla eşit açıyla yansır. Buna tam yansıma denir. dersimiz.com

ÖRNEK :

 

I ışınının X ortamından Y ortamına geçişte sınır açısı 60˚ dir. Buna göre I ışını hangi yolu izler?

 

A ) 1        B ) 2           C ) 3           D ) 4

 

ÇÖZÜM : Şekilde de görüldüğü gibi I ışınına ait gelme açısı 45˚ dir. Bu durumda gelme açısı (45˚) sınır açısından (60˚) küçük olduğu için ışın az yoğun ortama geçer. Kırılma kanununa göre normalden uzaklaşır.

Doğru cevap ( B ) seçeneğidir.

UYARI 1 : Az yoğun ortamdan çok yoğun ortama bakıldığında, cisimler olduklarından daha yakında görünürler.

UYARI 2 : Çok yoğun ortamdan az yoğun ortama bakıldığında, cisimler olduklarından daha uzakta görünürler.

Bu değişikliklerin nedeni ise, cisimden çıkan ışınların, yoğunlukları farklı ortamlara geçerken kırılmalarıdır.

Ekleyen : dersimiz.com