I. Dünya Savaşında Savaştığımız Cepheler
I. DÜNYA SAVAŞINDA CEPHELER
Topraklarımızda Savaştığımız Cepheler :
1. Kafkas Cephesi
2. Çanakkale Cephesi
3. Kanal Cephesi
4. Irak Cephesi
5. Filistin Cephesi
6. Hicaz-Yemen Cephesi
7. Suriye Cephesi
Topraklarımız dışında savaştığımız cepheler :
1. Makedonya
2. Galiçya
3. Romanya
Doğu ve Kafkas Cephesi Cephenin Açılma Nedenleri;
1- İttihatçıların Anadolu'daki Türklerle Orta Asya'daki Türkleri birleştirmek istemeleri
2- Almanların Baku petrollerini ele geçirmek istemesi
- Osmanlı Devleti'nin ilk taarruz cephesidir,
- Osmanlı orduları bu cephede Ruslara karşı savaştılar.
- Gerekli hazırlıkların yapılmayıp tedbirlerin alınmaması nedeniyle Türk ordusu iklime mağlup olmuştur.
* Sonuçta, Erzurum, Muş, Bitlis, Trabzon, Erzincan ve Van Rus işgaline uğradı. Çanakkale başarısından sonra Diyarbakır'a gönderilen Mustafa Kemal, burada Rus ileri harekatının durdurulmasında ve Muş'un kurtarılmasında etkili oldu.
* Bu sırada doğuda Ruslardan destek alan Ermenilerin katliama girişmesi üzerine çıkarılan 1915 Tehcir (göç) Kanunu ile Ermeniler güvenli olan yerlere göç ettirildi.
* Rusya'da çıkan Bolşevik İhtilali Rusya'nın savaştan çekilmesine neden oldu. İmzalanan 3 Mart 1918 Brest Litowsk Antlaşması ile bu cephe kapanmıştır. Böylece bu cephe Osmanlı devleti lehine sonuçlandı. Doğu Anadolu'da birlik sağlandı.
Kanal Cephesi
- Almanya'nın isteği ile Süveyş Kanalı'nda açılan bir cephedir.
- Amacı İngiltere'nin Hindistan sömürge yollarıyla bağlantısını kesmektir. Bu cephede başlayan mücadeleler Temmuz 1916'de Osmanlı devleti aleyhine sonuçlandı.
Çanakkale Cephesi
- 19 Şubat 1915'te başlayan Çanakkale harekatı ile itilaf devletlerinin,
- Osmanlı Devleti'ni saf dışı bırakmak
- Rus ordusuna gerekli askeri yardımı ve malzemeyi ulaştırmak.
- Balkan Devletleri'ni savaşa çekmek
- Savaşı kısa zamanda sonuçlandırmak gibi önemli amaçları vardı.
- 18 Mart 1915 günü başlayan asıl hücumları sonuçsuz kaldı. İtilaf donanmasını bozguna uğradı.
- Boğazı geçemeyeceğini anlayan itilaf devletleri, Gelibolu'ya asker çıkardılar.
- Gelibolu'daki mücadeleler sekiz ay kadar devam etti.
- Mustafa Kemal'in 19. Tümen Komutanı olarak bulunduğu Türk ordusu; Conkbayırı ve Anafartalar'da zaferler kazanarak düşman ilerleyişini durdurdu.
- İngiliz ve Fransız güçleri 8-9 Ocak 1916'da Çanakkale'yi tamamen boşalttılar.
Sonuçları:
- I. Dünya savaşı uzadı.
- Düşman Çanakkale'yi geçemedi ve Rusya'ya yardım ulaştıramadı.
- Mustafa Kemal'in tanınmasına ve Milli Mücadele'nin lideri olmasına ortam hazırladı.
- Savaş sırasında gizli antlaşmalar ilk kez ortaya çıktı.
- Yarım milyona yakın insan hayatını kaybetti.
- Balkan devletlerinin tutumları değişmiş, Bulgaristan İttifak Devletlerinin yanında savaşa girmiştir. (Amacı; I. Balkan savaşı sonunda kazandığı toprakları tekrar alabilmektir.)
- İtilaf devletleri güçlerini Çanakkale'ye yığdıklarından Almanya rahatladı.
Filistin Cephesi :
Osmanlı Devleti'nin kanal harekatında başarılı olamaması üzerine üstünlük İngiltere'ye geçmiş İngiltere, Araplarla işbirliği yaparak Osmanlı ordusunu Şam'a kadar çekilmeye zorlamıştır.
Irak Cephesi :
- Bu cephe İngilizler tarafından açıldı.
- Amaç, Kuzey yönünde ilerleyip Kafkaslardaki Rus kuvvetleriyle birleşmekti.
- Böylece Türk kuvvetlerinin İran'a girerek Hindistan'ı tehdit etmesini önlemiş olacaktı.
- İngiltere ayrıca Abadan petrollerini korumak istiyordu. Kasım 1915'te Türk kuvvetleri Kut-ül Amara'da İngilizleri yendiler.
- Ancak sonuçta Türk ordusu başarısız oldu ve İngilizler Bağdat'ı işgal ettiler.
Yemen - Hicaz Cephesi
- Türk birlikleri bu cephede hem İngilizlerle hem de ayaklanan Araplarla savaşmak zorunda kalmıştır.
- Bu cephedeki savaşlar İslam dünyasında ümmetçilik düşüncesinin sona erdiğini, yerine milliyetçiliğin güçlenmesine sebep olmuştur.
Suriye Cephesi
- Filistin Cephesinin devamıdır.
- Mustafa Kemal bu cephede Yedinci Ordu Komutanı olarak bulunuyordu.
- Mustafa Kemal, Halep'in kuzeyinde bir savunma hattı kurarak İngiliz ve Arapların saldırılarını önledi.
Ekleyen : dersimiz.com