Ders Notları, Konu özetleri

HİSARCILAR (Hisar Topluluğu) (1950-1980)
Hisar dergisi etrafında toplanan şair ve yazarların oluşturduğu edebî topluluktur. Hisarcılar, sanatçının dilinin "yaşayan dil" olması gerektiğini savunmuşlar, dilden yaşayan kelimelerin atılmasına, dilin saflaştırılması çabalarına karşı çıkmışlardır. Garip (Birinci Yeni) ve İkinci Yeni şiir topluluklarını; şiirlerinde kaba ve çirkin sözleri kullanmak, büyük ve küçük harf kurallarına uymamak, söz dizimini bozmak gibi bakımlardan eleştirmişlerdir. Kendi milletinden kopmuş bir sanatın evrensel bir değer kazanamayacağını vurgulayarak sanatın millî olması gerektiğini savunmuşlardır. "Sanatta yenilik asıldır" demekle birlikte "eski" ile bağlarını koparmayan bir yenilikten yana olmuşlardır. Sanatçının hiçbir ideolojinin sözcülüğünü yapmaması ve bağımsız olması gerektiğini vurgulamışlardır. "Şiir özelliği" taşımak kaydıyla; aruzu, heceyi ve serbest nazmı aynı şekilde uygun bulmuşlardır.
Hisarcılar olarak bilinen şair ve yazarların belli başlıları şunlardır: Mehmet Çınarlı, Yavuz Bülent Bakiler, Bahattin Karakoç, Yahya Akengin, Sevinç Çokum, Sabahat Emir, Mustafa Necati Karaer, İlhan Geçer, Gültekin Samanoğlu, Coşkun Ertepınar, Munis Faik Ozansoy, Nevzat Yalçın, Sabahattin Engin, Rıza Polat Akkoyunlu, Macit Benice...

 

MEHMET ÇINARLI (1925-1999)
"Çınaraltı" dergisi, "Sonbahar Duyguları" adlı şiiri,  "Hisar" dergisi onun edebiyat dünyasında tanınmasını sağladı.
ESERLERİ Şiir: Güneş Rengi Kadehlerle, Gerçek Hayali Aştı, Bir Yeni Dünya Kurmuşum.
Deneme: Halkımız ve Sanatımız, Söylemek Yaraşır… Hatıra: Altmış Yılın Hikâyesi ,Zaman Perdesi.

 

YAVUZ BÜLENT BAKİLER (1936-…)
Geleneksel şiirden yararlandı. Anadolu, Anadolu insanı, millî ve manevî değerlere bağlıdır. Bu yönüyle Arif Nihat Asya'nın millî havasına ve mistik şiirine yakın görünmektedir.
ESERLERİ Şiir: Yalnızlık, Duvak, Seninle, Harman. Gezi Yazısı: Üsküp'ten Kosova'ya, Türkistan Türkistan. İnceleme: Şiirimizde Ana, Âşık Veysel, Arif Nihat Asya İhtişamı, Mehmet Akif'te Çağdaş Türkiye İdeali...

 

MAVİCİLER
Edebiyatımızda 1950 sonrasında görünen Mavi grubu "Fikir ve sanatın sosyal bir sınıfın bayrağı yapılamayacağı" görüsüyle ortaya çıkmış, özgürlüğün ve barışın rengi sayılan "mavi" sözcüğünü çıkardıkları dergiye ad olarak seçmişlerdi. Ankara Atatürk Lisesi öğrencileri tarafından ilk sayısı 1952'de çıkarılan Mavi dergisinde dönemin bazı şair ve yazarları da yazmaya başlamış, derginin tanınmasından sonra dergide imzaları bulunan sanatçılara 'Maviciler' adı verilmiştir. 1954'ten sonra Mavi grubundaki yazar ve şairler toplumcu gerçekçi çizgiye kaymışlardır. Mavicilerin toplumcu gerçekçi çizgiye yönelmelerinde en büyük rol Attila İlhan'a aittir.
Temsilcileri: Attilâ İlhan, Orhan Duru, Ahmet Oktay, Ferit Edgü, Teoman Civelek, Güner Sümer, Özdemir Nutku.

 

ATTİLÂ İLHAN (1925-2005)
Şiirlerinde barış, özgürlük, insan sevgisi gibi toplumsal temaların yanı sıra "yalnızlık, umutsuzluk, aşk ve ölüm" gibi bireysel temaları da işlemiştir. Toplumcu şiire olduğu kadar bireyci şiire de yeni boyutlar kazandırmış, romantik toplumcu olarak nitelendirilmiştir. Maviciler adıyla tanınan şiir akımını başlatmış, şiire yeni bir ses, kendine özgü bir duyarlılık getirmiştir. Garipçilere ve İkinci Yenicilere karşı çıkmıştır. Toplumcu gerçekçi anlayışı benimsemiş, halk ve divan şiirinin özelliklerinden yararlandı. Ali Kaptanoğlu imzasıyla senaryolar yazmıştır. Şiirlerinde büyük harfleri hiç kullanmamıştır.
ESERLERİ Şiir: Duvar, Sisler Bulvarı, Yağmur Kaçağı, Ben Sana Mecburum, Yasak Sevişmek, Elde Var Hüzün, Tutuklunun Günlüğü, Böyle Bir Sevmek, Korkunun Krallığı, Kimi Sevsem Sensin, Belâ Çiçeği.
Roman: Sokaktaki Adam, Bıçağın Ucu, Kurtlar Sofrası (Kurtuluş Savaşı yılları), Sırtlan Payı, Zenciler Birbirine Benzemez, Yaraya Tuz Basmak, Hoca Hanım Vay Deneme: Hangi Batı, Hangi Atatürk, Batının Deli Gömleği, Gerçekçilik Savaşı, İkinci Yeni Savaşı, Ulusal Kültür Savaşı Gezi Yazısı: Abbas Yolcu

 

FERİT EDGÜ (1936-…)
Bilinçaltına uzanan, varoluşçu, Franz Kafkavari minimal hikâyeler yazar. "Çığlık" adlı hikâyesinde iç ses yöntemini kullanarak okurun kafasında birbirini çağrıştıran kimi sorular uyandırmaya çalışmıştır.
ESERLERİ Hikâye: Kaçkınlar, Bozgun, Av.

 

TOPLUMCU ŞİİR ANLAYIŞINI SÜRDÜREN ŞAİRLER

*Hasan İzzettin Dinamo, A. Kadir Meriçboyu (Tebliğ,  Bugünün Diliyle Mevlana, İlyada ve Odesse çevirisi), Arif Damar (İstanbul Bulutu, Hallaç, Yağmurlu Sokak, Yoksulduk Dünyayı Sevdik), Şükran Kurdakul

Ekleyen : dersimiz.com