Genel Müzik Bilgisi
Müzik (Musiki), “İnsanların kelimeler ile anlatamadığı duygu, düşünce ve hislerini melodik seslerle anlatma sanatıdır”. Müziğin diğer bir tanımı ise “insanların kendi yapılarına uygun, yaşadğı ortama göre sesleri kullanma sanatıdır” şeklindedir.
SES: Bir cismin titreşiminden meydana gelen dalgaların hava yolu ile kulağımıza ulaşmasına denir.
SESİN DUYULMASI (İşitme) : İnsanlarda işitmeyi ve duymayı sağlayan organı kulaktır. Dış kulağa iletilen ses, orta kulağa intikal eder. Orta kulaktan ise iç kulağa geçerek sinirler aracılığı ile beyine ulaşır. Böylece ses beyinde canlandırılmış diğer bir deyişle duyulmuş olur.
SESİN HIZI : Sesin herhangi bir cisim veya maddeden çıktığı andan itibaren bulunduğu ortama göre belirli bir ulaşma hızı vardır. Bu konuda yapılan çalışmalara göre durgun ve ısı derecesi sıfır olan bir ortamda ses saniyede 340 metre hız yapar.
SESİN TİTREŞİM ÖZELLİKLERİ : Seslerin incelik - kalınlık dereceleri ve zamana göre titreşim özellikleri vardır. Örneğin LA sesi bir saniyede 440 titreşim gerçekleştirir. Diğer sesler de buna göre düzenlenmiştir.
MÜZİK SESLERİ : Müzik sesleri İnsan Sesleri ve Müzik Aletleri Sesleri olmak üzere ikiye ayrılır.
İnsan Sesleri : İnsan sesleri , Kadın Sesleri ve Erkek sesleri olarak iki guruba ayrılır.
Erkek Sesleri: Tenor (İnce), Bariton (Orta) , Bas (Kalın) olarak üçe ayrılır.
Kadın Sesleri : Soprano (İnce) , Mezzo Soprano (Orta), Alto olarak üçe ayrılır.
SES MERDİVENİ: İnsan kulağı ile duyulması imkanı olan seslerin en kalınından en incesine kadar sıralanış biçimine ses merdiveni denir. Ses Merdiveni üç bölüme ayrılır : Bunlar Kaba Bölge, Orta Bölge ve Tiz Bölgedir.
PORTE (DİZEK) : Seslerin nota şekilleri ile, üzerine yazıldığı beş yatay paralel çizgiden ve dört aralıktan oluşan şekle porte veya dizek denir.
NOTA : Müzik seslerini göstermeye yarayan işaretlere nota denir. Temel olarak müzik ‘ te 7 adet nota bulunmaktadır. Bunlar DO - RE - Mİ - FA - SOL - LA - Sİ ‘ dir.
PORTE ÜZERİNDEKİ EK ÇİZGİLER : Portenin dışına taşan yani birinci çizgiden önce veya beşinci çizgiden sonra yazılması gereken notaları yazmak için çizilen çizgilerdir.
PORTE ÜZERİNDE NOTA YERLERİ : Türk Müziğinde genellikle KABA LA ile TİZ Mİ arasındaki notalar kullanılır.
ANAHTAR : Portenin sol tarafına konulan ve konulduğu her çizgiye kendi adını veren şekle anahtar adı verilir. Müzikte üç tür anahtar bulunur. Bunlar SOL ANAHTARI , DO ANAHTARI ve FA ANAHTARIDIR.
SÜRE : Notaların vermiş olduğu zaman bütünlüğüne süre denir. Sesli Süre ve Sessiz Süre olmak üzere iki çeşit süre vardır. Sesli süreler notaların seslendiriliş zamanını, sessiz süreler ise notalar arası bekleme zamanını ifade eder. Sessiz süreler Müzikte ES işareti ile tanımlanır.
TAM SES : İki bitişik notanın veya derecenin gösterdiği aralığa Tam Ses denir. Bu notaların gösterdiği küçük aralıklara da Yarım Ses denir.
KOMA : İki tam ses arasındaki dokuz küçük sesin her birine verilen isimdir.
ÖLÇÜ : Bir müzik eserinin eşit süreli bölümlerine Ölçü denir. Ölçü çizgileri porteye dikey olarak konulur. Her ölçüde ölçü rakamı kadar nota süreleri vardır.
EKSİK ÖLÇÜ (ANAKRUS) : Bazı eserlerde ilk ölçü çizgisinden önce gelen ölçülere verilen isimdir.
DERECE : Perde anlamına gelen bir terimdir. Seslerin arasındaki farka (ses farkına) derece denir.
Türk Müziğinde perdelerin nota isimlerinin yanı sıra özel isimleri de vardır. Örneğin LA sesi Dügah olarak bilinir, RE sesi Neva , KABA RE ise Yegah olarak adlandırılır.
GÜÇLÜ PERDE : Türk müziğinde makamların dizilerinde dörtlü ve beşlilerin birleştiği ses güçlü perde veya güçlü ses denmektedir.
DİZİ TÜRLERİ : Nota veya derecelerin porte üzerinde diziliş şeklidir. Üç ayrı türü vardır. Bunlar :
A) DİATONİK TÜR B) ANORMONİK TÜR C) KROMATİK TÜR ‘ dür.
POLİFONİK : Çok sesli müziğe verilen isimdir.
AKOR : Birden fazla sesin aynı anda çıkarılmasına denir.
Ekleyen : dersimiz.com