Felsefe İle Tanışma-Felsefe-Hikmet İlişkisi

FELSEFE-HİKMET İLİŞKİSİ

İlk Çağ Yunan toplumunda felsefecilere bilge denmekteydi.  Rivayete göre ilk defa Samoslu Pythagoras (MÖ. 570-M.Ö. 490) kendisinin insan olarak evrenin tüm bilgisine sahip olamayacağı için bilgede (sophos; hakim) olamayacağını, fakat evrenin bilgisini arayan  bilgeliğin peşinden koşan biri olarak filozof (bilgelik dostu, bilgeliğin peşinden koşan kimse) olabileceğini söylemiştir. Böylece tarihte filozof kelimesini ilk defa kullanan Pythagoras kabul edilmektedir.

Felsefe ile bilgelik (hikmet) arasında önemli bir ilişki vardır. Felsefe bilginin bilgeliğin peşinden koşma, arama anlamında kullanılmaktadır. Bu bilgelik sevgisi hiçbir çıkara dayanmayan salt bilgiye bilgeliğe ulaşma yolunda elde edilen hazla beslenen bir sevgidir.

 Fakat felsefe/filozof ve bilgelik/bilge arasında çeşitli farklar da vardır.

ü  Bilgiden bağımsız bir filozof düşünülemez ama bilgeler felsefeye pek ihtiyaç duymazlar. Bilgelerin ilgi alanı daha çok bilgi birikimi sahibi olmakla ilgilidir. Bilge, var olan bilgiyi öğrenip koruyan bilgiye sahip olan iken, filozof ise bilgiyi arayan var olan bilgiden yeni bilgi üretip onu yine yeni bilgi üretmede kullanandır. Bilge, bu yönüyle etki-tepki sistemiyle bilgi depolayan bir bilgisayar gibi düşünülebilir. Filozofun ve bilgenin bir sanat eserine bakışları arasındaki fark, aynı oyunu onlarca kez oynamış bir oyuncunun izlemesi ve tiyatro meraklısı bir izleyicinin aynı oyunu ilk defa izlemesi arasındaki fark gibidir. Bu durumda bilge bu oyunu eleştirme konusunda haklı ve bilgilidir ama bilge o oyunda daha önce görmediği bir şey göremez artık onun için orada bir yenilik yoktur. Filozof için ise orada yeni bir şeyler vardır ve bu yeni şeyleri nasıl kullanacağını çok iyi şekilde bilmektedir. Bilge oyun hakkında her şeyi bildiğini düşünürken filozof bilmediği daha pek çok şey olduğunun farkındalığı içindedir. Sokrates'in "bildiğim tek şey, hiçbir şey bilmediğimdir" sözü de filozofun bu özelliğini dile getirmek için kullanılabilir.


Ekleyen : notbak.com