Emeviler ve Abbasiler
EMEVİLER DEVRİ (661-750)
FETİHLER:
İstanbul Kuşatmaları
Kuzey Afrika ve İspanya'nın fethi
Halifeliğin Saltanat Haline Gelmesi: Halife Muaviye’nin oğlu Yezid’i ölmeden önce halife tayin etmesiyle halifelik babadan oğula geçen saltanat haline geldi.
Kerbela Olayının Sebebi: Halife Muaviye’nin kendisinden sonra oğlu Yezid’i halife tayin etmesini Hz. Ali taraftarları (Şiiler) kabul etmedi ve Kerbela denilen yerde Yezid’in askerleri tarafından şehit edildiler.
Puvatya Savaşının Önemi: Müslümanlığın Avrupa’da yayılması bu savaşla son buldu. (732)
Emevilerin yıkılma nedenleri:
- Arap olmayan Müslümanlara Mevali (köle) gözüyle bakılması.
- Devletin önemli makamlarına Emevi soyundan olanların getirilmesi.
- Fetihlerin durması.
- Şiilerin Halifeliği ele geçirme çalışmaları.
- Merkezi otoritenin bozulması.
Emeviler döneminde yöneticilerin uyguladığı Arap milliyetçiliği yüzünden halk dört sınıfa ayrıldı:
- Müslüman Araplar
- Mevali (Arap olmayan Müslümanlar)
- Zimmi (Müslüman olmayan halk)
- Köleler
Emeviler döneminde Devletin Teşkilatlanması:
a) Fethedilen bölgelerdeki sanatlarla İslam sanatı ortaya çıktı.
b) Halife Abdülmelik ilk İslam parasını bastırdı.
c) İlk posta teşkilatı kuruldu. dersimiz.com
d) Fetihler sonucu sanayi ortaya çıktı.
ENDÜLÜS EMEVİ DEVLETİ (756-1031)
Abbasilerin katliamından kaçan Abdurrahman tarafından İspanya’da (Endülüs) kurulmuştur. Başkent Kurtuba’daki medreselerde her milletten öğrenci eğitim görmüştür.
Teavif-i Müluk: Endülüs Emevilerinin yıkılmasıyla toprakları üzerinde kurulan küçük devletler en önemlisi (Beni Ahmer Devleti)
BENİ AHMER DEVLETİ (1232-1492)
- Endülüs Emevi Devletinin yıkılmasıyla kurulan devletlerin en önemlisidir.
- Başkenti Gırnata olmasından dolayı Gırnata İslam Devleti de denilmiştir.
- İspanya Birliğinin sağlanmasıyla İspanyollar tarafından yıkılmıştır.
ABBASİLER (750-1258)
- Hz. Muhammed’in amcası Abbas’ın soyundan Ebul Abbas Abdullah tarafından kurulmuştur. Ebul Abbas Emevi soyundan herkesi kılıçtan geçirtmiş ve kendisine SEFFAH (kan dökücü) denilmiştir.
- 2. Halife Mansur Bağdat şehrini kurarak başkenti buraya taşımıştır.
- Abbasilerin en parlak devirleri Harun Reşit ve oğulları. Emin, Memun ve Mutasım zamanlarıdır.
- Mutasım’ın annesi Türk olduğu için Türklere değer vermiş onlar için Samerra şehrini kurdurmuş ve başka milletlerin bu şehre girmelerine izin vermemiştir.
AVASIM: Bizans sınırındaki (Maraş, Diyarbakır, Malatya, Adana) gibi şehirlere Türkler yerleştirilmiş ve bu şehirlere AVASIM adı verilmiştir.
Abbasilerin Yıkılması: Devlet Mutasım’ın ölümünden sonra parçalandı ve ortaya Tevaif-i Müluk denilen devletler ortaya çıktı. Bunlar:
Kuzey Afrika ve Mısır’da: Tolunoğulları ve İhşitler, Fatimiler, İdrioğulları
Irak, İran ve Horasan’da: Tahiroğulları, Samanoğulları, Büveyhoğulları
ABBASİ KÜLTÜR VE MEDENİYETİ
- Vezirlik makamını ve Divan teşkilatını kurdular.
- Hint rakamlarını düzenleyip kullandılar.
- Eskiçağ medeniyetlerinin eserlerini Arapçaya çevirdiler.
- Yeni şehirler kurdular.
Ekleyen : Sedat Kınayı