Edebiyat ve Gerçeklik
EDEBİYAT VE GERÇEKLİK
Gerçek, yalnızca somut ve nesnel olanı, duyu organlarıyla algılanabilir olanı ifade eder. Sanatın ve edebiyatın gerçeklerle ilgisi vardır.
Sanat, insanın doğayla ve insanla ilişkilerinin insana özgü özelliklerden dönüştürülüp değiştirilerek yorumlanması ve anlatılmasıdır. Öyleyse sanat, gerçekliğin bilimsel ve gündelik olandan farklı anlatılması sonucu ortaya çıkar. Bu anlatmada değiştirme, dönüştürme ve yorumlama vardır. Bütün bunların temelinde gerçeklerin varlığı söz konusudur. Gerçek bir tarafa bırakılsa ne değiştirilecek, ne dönüştürülecek ve ne yorumlanacak sorulara cevap vermek mümkün değil. Değiştirme, dönüştürme ve yorumlamanın amacı, insanı ilişkiler bütünü içinde daha iyi anlama ve yorumlamadır. Bunun için her sanat eseri, insana özgü bir özelliği daha iyi ve daha güzel somutlaştırmak, yani görünür, anlaşılır, yorumlanır, kılma gayretinin ürünüdür. Bunda da gerçeğe ait madde ve prensiplerden yola çıkılır.
Edebi metin kurmacadır. Bu kurmacanın malzemesi gerçeklerdir.
Sanatçı gerçekleri yorumlama ve anlatmada dönemin dili, felsefe ve bilim alanındaki tartışmaları, her türlü siyasi, sosyal ve kültürel olayları malzeme olarak kullanır. Şöyle de diyebiliriz: Edebi metin kendi gerçekliğini dile getirmede geçmişin ve döneminin her türlü birikiminden yararlanır ve onları malzeme olarak kullanır.
Edebi metinlerin konusu insanın doğa ve kültürle, insanın kendi kendisiyle ve diğerleriyle ilişkilerinde aranmalıdır. Edebi metinlerin hareket alanı son derece geniştir.
KAYNAK: Şerif AKTAŞ
Sanatsal metinlerin öğretici metinlerden ayırıcı özellikleri
a) Sanat metinleri kurmacadır. Gerçek yaşamın olayları ve nesneleri, belli bir iletiyi aktarmak üzere, yazarın süzgecinden geçirilerek seçilmiş, kurgulamış ve yeni bir gerçekliğe dönüştürülmüştür. (Sanat metinleri dış dünya ile bağlantılı ama ondan farklı bir dünya sunar.)
b) Sanat metinlerinde dil kişisel kullanılır.(Kelimeler temel, mecaz ve yan anlamları dikkate alınarak kullanılır.)
c) Sanat metni her okumada yeniden anlamlandırılır.
d) Sanat metinlerinde varlık, eşya ve insan yeniden yorumlanarak sunulur.
e) Yazar sanat metinlerinde yalnız görüneni, deneyseli, hesaplanabiliri değil, bilinmezi, geleceği, olabileceği de vermeyi amaçlar.
Ekleyen : notbak.com