Düzyazı Türleri / Anlatmaya Bağlı Türler - Roman
Düzyazı Türleri / Anlatmaya Bağlı Türler - Roman
Yaşanmış ya da yaşanabilecek olayları yer ve zaman belirterek bir kurgu içinde anlatan, öyküden daha uzun yazılara roman denir.
- Romanda olaylar geniş ve ayrıntılı olarak ele alınır.
- Romanda bir ana olay ve onu destekleyen küçük yan olaylar vardır.
- Hikâyeciliğe göre daha geniş bir zaman söz konusudur ve kişiler karakterlerinin her yönüyle ele alınır, ayrıntıya inilir.
- Klasik Türk edebiyatında roman türüne en yakın tür “mesnevi”dir.
- Türk edebiyatında modern roman Tanzimat’la birlikte görülür.
- Batıda roman destan türünün yerine geçmiş ve 19. yüzyıldan bu yana gittikçe gelişmiştir.
- Türk edebiyatında roman, halk hikâyelerinin gelişmesiyle ortaya çıkmamış 19. yüzyılın ikinci yarısında Batı edebiyatı örnek alınarak yazılmaya başlanmıştır.
- Romanlar konularına göre: Sosyal(toplumsal) roman, aşk, macera, töre romanı, polisiye roman gibi adlar alabilirler.
Türk edebiyatının romancıları etkilendikleri edebi akıma göre şöyle sıralanabilir:
Romantikler: Namık Kemal, Ahmet Mithat Efendi, Şemsettin Sami.
Realistler: Samipaşazâde Sezai, Recaizade Mahmut Ekrem, Halit Ziya Uşaklıgil, Mehmet Rauf, Refik Halit Karay, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Reşat Nuri Güntekin.
Natüralistler: Hüseyin Rahmi Gürpınar, Nâbizâde Nazım, Selahattin Enis.
Toplumsal Gerçekçiler: Sabahattin Ali, Orhan Kemal, Yaşar Kemal, Fakir Baykurt…
Önemli Özellikleri Olan Romanlar ve Yazarları :
İlk çeviri roman Yusuf Kamil Paşa Telemak – Fenelon’dan çeviri
İlk yerli (ilk telif) roman Şemsettin Sami Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat
İlk edebi roman Namık Kemal İntibah ( Sergüzeşt-i Ali Bey )
İlk tarihi roman Namık Kemal Cezmi dersimiz.com
İlk tarihi roman denemesi A. Mithat Efendi Yeniçeri
İlk macera romanı A. Mithat Efendi Hasan Mellah
İlk yanlış batılılaşma A.Mithat Efendi Felatun Bey ve Rakım Efendi
İlk realist roman(cı) Recaizade Mahmut Ekrem Araba Sevdası
İlk realist(toplumcu) Samipaşazade Sezai Sergüzeşt
İlk köy romanı Nabizade Nazım Karabibik
İlk tezli roman Nabizade Nazım Zehra
İlk naturalist roman Nabizade Nazım Zehra
İlk psikolojik roman denemesi Nabizade Nazım Zehra
Dünyadaki ilk psikolojik roman Madam de La Fayette Prenses de Cleves
İlk psikolojik roman Mehmet Rauf Eylül
En başarılı psikolojik roman Peyami Safa 9.Hariciye Koğuşu
Batılı tarzda ilk realist roman(cı) Halit Ziya Uşaklıgil Mai ve Siyah/Aşk-ı Memnu
Kurtuluş Savaşı’na değinen ilk Y. Kadri Karaosmanoğlu Yaban
Kurtuluş Savaşı’nı direkt işleyen ilk roman Halide E.Adıvar Ateşten Gömlek
İç monolog tarzda yazılan ilk roman Adalet Ağaoğlu Bir Düğün Gecesi
Post-modern tarzda verilen ilk eser Oğuz Atay Tutunamayanlar
Dünya edebiyatındaki ilk modern roman Cervantes Don Kişot
Dünya edebiyatındaki ilk realist roman Gustave Flaubert Madame Bovary
İlk kadın romancımız Fatma Aliye Hanım Muhaderat
Dünyadaki ilk kadın romancı Afraben (Afrahat)
İlk yerli çizgi roman karakteri Köroğlu (1953)
Ülkemizdeki ilk çocuk çizgi romanı Kara Maske (1943)
Dünyadaki ilk özgün çizgi roman New Fund (1935)
Dünyadaki ilk özgün çizgi roman hikayesi Chester Gould Dick Tracy
Dünyadaki ilk roman denemesi Fransız Rabelais’in Gargantua ve Pantagruel adlı mizah ağırlıklı eserleridir.
Roman Türleri:
A. Serüven(Macera) Romanı: Okuru heyecanlandırıp gerilim içinde tutacak olağanüstü nitelikli olaylar üzerine kurulan romanlardır.
Daniel Defoe ‘’Robinson Crusoe’’, Alexandre Dumas Pere ‘’Monte Kristo Kontu’’, Herman Melville ‘’Moby Dick’’…
B. Psikolojik Roman: İnsan ruhunu derinlemesine inceleyen romanlardır.
Mehmet Rauf ‘’Eylül’’, Peyami Safa ‘’9.Hariciye Koğuşu’’ ve ‘’Bir Tereddüdün Romanı’’…
C. Töre Romanı: Bir toplumun belli bir dönem ve çevre içindeki gelenek ve göreneklerini yansıtan romanlardır.
Halide Edip Adıvar ‘’Sinekli Bakkal’’…
D. Tarihi Roman: Tarihi dönemleri ve tarihteki ünlü kişileri yansıtan romanlardır.
Namık Kemal ‘’Cezmi’’, Mithat Cemal Kuntay ‘’Üç İstanbul’’, Nahit Sırrı Önik ‘’Abdülhamit Düşerken’’, Kemal Tahir ‘’Devlet Ana’’…
E. Egzotik Roman: Konusunu uzak ve yabancı ülkelerdeki yaşantılardan alan romanlardır.
Refik Halit Karay ‘’Nilgün’’…
F. Polisiye Roman: Bir cinayeti, bir suçu aydınlatmayı, suçluyu ortaya çıkarmayı konu alan roman türüdür.
Edgar Allen Poe, Sir Arthur Conan Doyle ‘’Sherlock Holmes’’…
Ekleyen : dersimiz.com