Düzyazı Türleri / Anlatmaya Bağlı Türler - Hikaye(Öykü)
Düzyazı Türleri / Anlatmaya Bağlı Türler - Hikaye(Öykü)
Olmuş ya da olabilecek olayları yere ve zamana bağlayarak bir kurgu içinde anlatan, insan yaşamından kesitler sunan kısa yazı türüne hikaye(öykü) denir.
- Anlatım bakımından romana benzeyen; ancak romandan daha kısa bir yazı türüdür.
- Olaylar yüzeyseldir.
- Kişilerin hayatlarının bir tek yanı anlatılır: çalışkanlık, titizlik, cesaret…
- Önceleri destanların görevini yüklenmiş, Rönesans’tan sonra gelişme göstermiştir. Türk edebiyatına hikayecilik girmeden önce ‘’halk hikayesi, destan, masal, efsane, mesnevi’’ gibi türlerle bu boşluk doldurulmaya çalışılmıştır.
- Öykü, Türk edebiyatına Tanzimat edebiyatı ile gelmiş asıl gelişimini Servetifünun ve Milli Edebiyat dönemlerinde göstermiş, Cumhuriyet döneminde de bu gelişim doruğa ulaşmıştır.
- Sait Faik Abasıyanık, Ömer Seyfettin, Memduh Şevket Esendal, Halikarnas Balıkçısı, Sabahattin Ali, Orhan Kemal, Aziz Nesin, Haldun Taner…başarılı öykü yazarlarımızdır.
Önemli Özellikleri Olan Hikaye(öykü)ler :
İlk öykü A.Mithat Efendi Letaif-i Rivayet(Anlatılagelen öyküler)
Batılı anlamda ilk öykü (ilk realist öykü) Samipaşazade Sezai Küçük Şeyler
Basılan ilk küçük hikaye kitabı Samipaşazade Sezai Küçük Şeyler
Dünya edebiyatındaki ilk hikayeci ve eseri Boccacio Decameron
Konuşma diliyle yazılan ilk hikayenin sahibi Ömer Seyfettin dersimiz.com
Gerçek anlamda ilk kez Anadolu’yu işleyen Refik Halit Karay
İlk öykü denemesi Emin Nihat Tarlan Müsameratname
Yayınlanmış ilk öykü kitabı Emin Nihat Tarlan Müsameratname
Dünyadaki ilk özgün çizgi roman hikayesi Chester Gould Dick Tracy
İki tür hikâye tekniği vardır:
A- Klasik Hikâye (Olay Hikayesi/Maupassant Tarzı Hikâye):
- Olay esas alınır.
- Serim, düğüm ve çözüm bölümlerinden oluşur.
- Türk edebiyatında Ömer Seyfettin en önemli temsilcisidir. Bunun dışında Refik Halit Karay, Sabahattin Ali ve Tarık Buğra gibi yazarlar da olay öyküleri yazmışlardır.
B- Modern(Çağdaş) Hikâye (Durum Hikayesi/Kesit Hikayesi/Çehov Tarzı Hikâye):
- Olaylardan çok insanın belli bir zaman dilimindeki durumu anlatılır.
- Çoğu zaman belli bir kişi olmadığı gibi bir olay da yoktur.
- Öykülerdeki çekicilik genellikle anlatımdaki şiirsellikten gelir.
- Türk edebiyatında Sait Faik Abasıyanık, Memduh Şevket Esendal, Nezihe Meriç durum öykücülüğünün önemli temsilcileridir.
Hikâye ve Romanın Farkları
Hikâye anlatım olarak romana benzer; ama aslında onun romandan çok farklı yanları vardır:
- Hikâye türü, romandan daha kısadır.
- Hikâyede temel öge olaydır. Romanda ise temel öge karakter, yani kişidir. Hikâyeler olay üzerine kurulur, romanlar ise kişi üzerine kurulur.
- Hikâyede tek olay bulunmasına karşılık romanda birbirine bağlı olaylar zinciri vardır. Romandaki olaylardan her biri hikâyeye konu olabilir.
- Hikâyede kahramanların tanıtımında ayrıntıya girilmez, kahramanlar her yönüyle tanıtılmaz. Romandan farklı olarak hikâyede kişiler sadece olayla ilgili yönleriyle anlatılır. Bu yüzden hikâyelerdeki kişiler bir karakter olarak karşımıza çıkmaz.
- Öyküde, olayın geçtiği yer (çevre) sınırlıdır ve ayrıntılı olarak anlatılmaz. Romanlarda olaylar çok olduğu için olayların geçtiği çevre de geniştir. Bu çevreler çok ayrıntılı olarak anlatılır.
- Hikâyeler kısa olduğu için anlatım yalın, anlaşılır ve özlüdür. Romanlarda ise anlatım daha ağır ve sanatlıdır.
Ekleyen : dersimiz.com