Duyguların Davranışa Etkisi (Psikoloji)
DUYGULARIN DAVRANIŞA ETKİSİ
Saldırganlık:
Duyguların yol açtığı davranışlardan birisi saldırganlıktır. Saldırganlık bir duygu değildir.
Saldırganlığın nedenleri:
Öfke: Engellenme ya da engellenme korkusu öfkeye, öfke de saldırganlığa neden olur.
Engellenme: Bireyin bir amaca ulaşamaması durumunda (fiziki ya da sözel engel olduğunda ) saldırgan davranış ortaya çıkabilir.
Güdüleyici durum: Saldırganlık bir güdü durumuna geçebilir. Amaç engelleyici nesneye ya da kişiye zarar vermek olabilir.
Taklit: Arkadaşlar ya da evdeki ebeveynler örnek alınabilir. dersimiz.net
Yüksek testesteron: Bu hormonun fazla olması saldırganlığa neden olabilir fakat saldırganlığın daha çok öğrenilmiş bir tepkidir.
Saldırganlığın pekiştirilmesi: Eğer saldırganlık onay görüyorsa bu davranış pekiştirilir ve tekrar yapılır.
Saldırganlığın seyredilmesi: Televizyon, bilgisayar vb ortamlarda saldırganlık seyrediliyorsa saldırganlık artar.
Çatışma: Saldırganlığa neden olabilecek daha çok kaygı yaratan bir duygu da çatışmadır. Üç tür çatışma vardır. Bunlar:
1- Yaklaşma- Kaçınma: Biri yaklaşmak diğeri uzaklaşmak istediğimiz iki durumun yarattığı çatışma durumudur. Amaç hem olumlu hem olumsuzdur. Olumlu durum için birey yaklaşmak ister, olumsuz durum için kaçınır. Ör: Tatlıyı çok seven birisinin kilo almaktan da korkuyor olması. dersimiz.com
2-Kaçınma- kaçınma: İki ya da daha çok olumsuz (istenmeyen) durumdan birini bireyin seçmek zorunda kaldığı çatışma durumudur. Ör: Ailenin çocuğuna “ya bu okulda okuyacaksın ya da çırak olarak çalışacaksın.” Demesi ve çocuğun ikisini de istememesi
3-Yaklaşma- yaklaşma: Birey için iki olumlu (istenen ) durumdan birini seçmesi gerektiğinde yaşadığı çatışmadır. Ör: hafta sonu gencin ailesiyle pikniğe gitmek ya da arkadaşlarıyla sinemaya gitmek arasında kalması.
Duygu Kontrolü:
İnsanı diğer canlılardan ayıran bir yönü de duygularını kontrol edebilmesidir. İnsan duygularını zihinsel süreçlerle kontrol eder.
Duyguların sözel ve sözel olmayan ifadesi:
- Duygularımızı dili kullanarak ifade ederiz. (bazen sözler gerçek duygularımızı ifade etmez.)
- Kelimeler dışında sesler de duygularımızı yansıtır. İnleme, gülme, sesin titremesi, iç çekme vb.
- Mimik ve jestler duygularımızı ifade eden beden ve yüz hareketlerimizdir. Üzgünken yüzümüz asıktır.
Duyguların davranışa yansımasında hem doğuştan donanımın( aynı duyguların farklı toplumlarda aynı şekilde ifadesi, üzülünce ağlamak gibi) hem de kazanılmış donanımın( aynı olayda farklı tepkilerin verilmesi, örneğin Japonya da başarısızlık karşısında utanma ve intihar görülürken diğer ülkelerde görülmez) etkisi vardır.
Ekleyen : Nuray TAN