Dil ve Dilin Temel Özellikleri, Anadil
DİL NEDİR?
● Varlığı ancak insan varlığı ile mümkün olan dil, gelişmiş bir iletişim aracıdır.
● Dil seslerden oluşmuş bir anlaşma sistemidir.
● Dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan bir vasıta, kendi kanunları içinde yaşayan ve gelişen bir varlık, temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış bir gizli anlaşmalar sistemi ve seslerden meydana gelmiş sosyal bir kurumdur.
DİLİN TEMEL ÖZELLİKLERİ:
● Dil, canlıdır. Kalıplaşmış, değişmez, durgun bir yapıya sahip değildir.
● Dil, sosyal bir kurumdur. Bağlı olduğu kurallar ve kanunlar vardır.
● Dil, düşünceyi; düşünce , dili geliştirir. İnsanın düşünce ve zekası dilinde ve dil ürünlerinde ortaya çıkar.
ANADİL NEDİR?
● Bir insanın kendi diline 'anadil' denir.
● Anadil , insanları ailesine akrabalarına, milletine ve tarihine bağlar.
TÜRK MİLLETİNİN ANADİLİ TÜRKÇE'DİR.
DÜNYA DİLLERİ
Dünya üzerinde 3000'in üzerinde dil vardır. Her toplum dilini kendi yapısına göre şekillendirdiği için, dünyadaki topluluk sayısı kadar da dil vardır denebilir.
Yaşayan dillerin birbirleriyle karşılaştırılmaları sonucu günümüzde yaşayan dillerin, ana dil adını verebileceğimiz eski bazı dillerin farklılaşması ve dallanması sonucu ortaya çıkmıştır. Aynı ana dilden gelen diller birbiri ile akraba sayılmış ve dil aileleri oluşmuştur.
Dünya dilleri
1-Yapı,
2-Kaynak bakımından sınıflandırılır.
DİLLERİN YAPI BAKIMINDAN SINIFLANDIRILMASI:
Diller yapı bakımından üç sınıfa ayrılır:
1-Tek Heceli Diller
2-Bükümlü Diller
3-Eklemeli Diller (Bitişken Diller)
TÜRKÇE eklemeli bir dildir. Köklere getirilen ekler yeni yapılı ve anlamlı sözcükler oluşmasını sağlar.
DİLLERİN KAYNAKLARI BAKIMINDAN SINIFLANDIRILMASI:
1-Hint-Avrupa Dilleri
2-Hami-Sami Dilleri
3-Çin-Tibet Dilleri
4-Bantu Dilleri
5-Ural- Altay Dilleri
TÜRKÇE Ural- Altay Dil ailesinin, Altay kolunda yer alan eklemeli bir dildir.
TÜRKÇE'NİN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ
Türk dilinin tarih içindeki gelişimini şu şekilde sınıflandırabiliriz:
1-Eski Türkçe:Göktürklerle başlayan ve 13. yy. başlarına kadar süren dönemdir.
2-Orta Türkçe: Bu dönemi a- Kuzeydoğu Türkçe'si
b- Çağatay Türkçe'si olmak üzere iki kola ayırmak mümkündür.
Bu dönem Türkçe'si bir takım değişiklikler geçirmiş ,geniş bir alana yayılmıştır. Günümüzde hala kullanılmaktadır.
3-Batı Türkçe:13.yy. başlarından beri kullanılmaktadır. Bu dönemi:
a-Eski Anadolu Türkçe'si (13.-15. yy)
b-Osmanlıca (15.-20.yy)
c-Türkiye Türkçe'si(1928 sonrası...) olmak üzere üç kola ayırarak inceleyebiliriz.
TÜRKLERİN KULLANDIĞI ALFABELER:
1- Göktürk Alfabesi (Sadece Türklere özgü)
2- Uygur Alfabesi
3- Arap Alfabesi
4- Yeni Türk Alfabesi (1 Kasım 1928)
5- Kril Alfabesi (1940 sonrası Sovyetlerde yaşayan Türkler tarafından kullanılmaktadır.
LEHÇE: Bir ana dilin en eski zamanda oluşan kollarından her biridir. Lehçede hem ses, hem şekil hem de kelime ayrılıkları görülür. Örneğin Çuvaşça, Çağatayca, Yakutça, Türkçe'nin lehçelerdir.
ŞİVE: Bir dilin bilinen tarihi seyri içinde daha yeni zamanlarda ayrılan kollarına şive denir. Şive de bazı ses ve şekil ayrılıkları bulunur.
AĞIZ: Bir dilin en yeni zamanda ayrılmış küçük mahalli bölge kollarına ağız adı verilir. Ağızda yalnızca bazı ses yani söyleyiş ayrılıkları bulunur.
Ekleyen : dersimiz.com