Ders Notları, Konu özetleri

Çiçeği olmayan bitkilere "çiçeksiz bitkiler" denir. Çiçeksiz bitkilerde kök, gövde ve yaprak gibi organlar iyi gelişmemiştir.Genellikle suda yaşarlar. Karada yaşayanlar da nemli bölgeleri severler. Damarlı ve damarsız olanları vardır. Çiçekli bitkilere su yosunları, kara yosunları,eğrelti otları, likenler, mantarlar, kibrit otları ve at kuyrukları örnek olarak verilebilir.

 

 Su yosunları (Algler) : Denizlerde ve tatlı sularda yaşarlar. Kök, gövde ve yaprak gibi organları yoktur. Köksü uzantılarla (rizoit) tutunurlar. Damarsızdırlar. Bir hücreli ve çok hücreli olabilirler. Çok hücreli olanlar "tal" adı verilen hücre topluluğundan oluşurlar. Yapılarında klorofil bulunduğu için fotosentez yaparak besinlerini sağlarlar. Yapısında bulundurduğu pigment maddesinin türüne göre mavi, yeşil, kırmızı ve esmer renkli su yosunları vardır. Tal hücresinin çekirdeği arka arkaya bölünerek dört veya daha fazla hücre meydana gelir. Bu hücreler ana hücreden ayrılırlar. Üzerlerindeki kirpiksi uzantılarla su içinde bir süre yüzdükten sonra bir yere tutunurlar. Tutundukları yerde çimlenerek yeni tali oluştururlar. Bu şekildeki üremeye "eşeysiz üreme" denir.

Kara yosunları : Nemli yerlerde, ağaç kabukları ve toprak üzerinde görülen yeşil renkli küçük bir bitkidir. Küçük bir gövdeye ve köksü kısma sahiptirler. Damarsızdırlar. İnce saplarının ucunda
bulunan spor keselerinin içindeki sporların olgunlaşarak keselerin çatlaması ile etrafa yayılması sonucu nemli yerlerde çimlenerek genç kara yosunu bitkisi oluşur. Bu şekilde eşeysiz üreme yaparlar. Ertesi yıl genç kara yosunu bitkisinin ince yapraklarının arasında oluşan erkek ve dişi üreme organlarındaki erkek ve dişi üreme hücrelerinin birleşmesi sonucu zigot oluşur. Zigot gelişimini tamamlayarak yeni bir karayosununu oluşturur. Bu şekilde üreme eşeyli üremedir. Kara yosununun hayatı boyunca bir eşeyli üremeyi bir eşeysiz üreme takip eder. Buna "döl değişimi" veya "döl almaşı" denir.

Eğrelti otları : En gelişmiş çiçeksiz bitkilerdir. Kök, gövde ve yapraklar bulunur. İletim boruları bulunduğundan damarlıdırlar. Eğrelti otları ormanlarda ağaç diplerinde, nemli yerlerde ve dere kenarlarında yetişirler. Eğrelti otlarında da döl almaşı görülür. Eğrelti otları geniş yapraklarının altında kahverengi spor keselerindeki sporların rüzgar veya başka etkilerle çevreye yayılıp çimlenmesiyle eşeysiz, sonra oluşan erkek ve dişi üreme hücrelerinin birleşmesiyle eşeyli ürerler.

At kuyrukları: Genellikle nemli yerlerde ve bataklıklarda görülür. Bu bitkinin gövdesinde düğümler ve bu düğümlerden çıkan silisli çıkıntılar bulunur. Gövdesi yeşildir ve stoma içerir.Üremeleri sporla olur. At kuyruklarında döl almaşımı olayı görülür. At kuyruklarının bazıları kaynatılıp içilir.Böbrek taşlarını düşürmede, iç kanamalarda kanamayı durdurmada ve idrar söktürücü olarak kullanılır.

ÇİÇEKSİZ BİTKİLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ

1-Basit yapılıdır. Kök,gövde,yaprak su yosununda gelişmemiştir. karayosununda biraz gelişmiştir. Eğrelti otunda tam gelişmiştir.

2-Su yosunları suda yaşar. Kara yosunları sudan karaya geçtiklerinden nemli yerlerde yaşarlar. Eğrelti otları karada nemli yerlerde yaşarlar.

3-Su yosunu,Kara yosunu ve Eğrelti otunda Döl almaşı denen üreme şekli görülür.

Çiçekli bitkiler ile çiçeksiz bitkiler arsındaki farklar şunlardır ;

 

Ekleyen : dersimiz.com