Basınç
Kara tek ayakla bastığımızda mı iki ayakla bastığımızda mı iz daha derin olur? Su akan bir hortumun ucunu parmağımızla biraz sıkıştırırsak su daha kuvvetli fışkırır.Karda ayakkabıyla yürürken batarız, kayak ayakkabısıyla yürürken batmayız.Bir raptiyeyi parmaklarımızın arasına aldığımızda sivri uç parmaklarımıza batar. Bu olayların nedenlerini hiç düşündünüz mü ?
Ezilmemiş bir kar tabakasına iki ayakla birden bastığımızda,ayak izimizin derinliği tek ayağımızla bastığımızdan daha azdır.Toplam kuvvet yani ağırlık değişmediği halde,ne değişmiştir ki iz daha derin olmuştur? Burada değişen yüzeydir.İki ayağınızın yüzeyi tek ayağınızın yüzeyinin iki katıdır.
Bir cisim üzerine uygulanan kuvvet arttıkça basınç da artar.Yani basınç,kuvvetle doğru orantılıdır.Yüzey büyüdükçe basınç azalır,yüzey küçüldükçe basınç artar.
Yeryüzündeki bütün cisimler ağırlıkları sebebiyle bulundukları yüzeye kuvvet uygularlar. Birim yüzeye dik olarak etki eden kuvvete Basınç denir. Kuvvet birimi Newton ( N ),Yüzey alanı birimi metrekare ( m² )olarak alınırsa ,Basınç birimi Pascal ( Pa ) olur. Basınç "P" harfi ile gösterilir.Yüzey alanı A,kuvvet F ile gösterilirse;
Kuvvetin cisimler üzerindeki etkisi ne ise, basıncın da cisimlere etkisi aynıdır. Basınç, cismin hareketine, şekil değişikliğine sebep olur.Pascal dışında günlük hayatımızda kullanılan diğer basınç birimi ise "atmosfer" dir. Atmosfer kısaca "atm" ile gösterilir. Atmosfer, 0 °C de deniz seviyesinde 1 m² lik yüzeye 101300 N luk kuvvet uygulayan basınçtır. Meteorolojide kullanılan basınç birimi ise "Bar" dır. Bar, 0 °C de deniz seviyesinde yaklaşık 760 mm cıva sütunun tabana yaptığı basınçtır.
1 kPa = 1000 Pa
1 kg-f = 9,81 N
1 g-f = 981 dyn
1 kg-f = 1000 g-f
1 N = 100000 dyn
1 atm = 101300 Pa
1 atm = 1,013 bar
1 atm = 1013 mbar
1 atm = 760 mmHg
1 Pa = 0,0101 mbar
1 Pa = 10 bari
1 bar = 100000 Pa
1 bar = 0,987 atm
1 bar = 1000 mbar
1 mbar = 981 bari
1 mbar = 100 Pa
Hava ağırlığından dolayı yeryüzünde bulunan bütün her şeye bir basınç uygular.Bu basınca atmosfer basıncı denir.Atmosfer basıncı,deniz seviyesinden yüksekliğe,sıcaklığa ve hava akımlarına göre değişebilir.Meteoroloji haritalarında basıncı 1013 milibardan daha küçük olan bölgelere alçak basınç bölgeleri , basıncı 1013 milibardan büyük olan bölgelere yüksek basınç bölgeleri denir.
Ekleyen : dersimiz.com