Almanca'da İsmin -in Hali (Genitiv)
İSMİN -İN HALİ (GENİTİV)
Normal olarak Türkçe'de -in hali diye bir şey yoktur. Almanca'da ismin -in hali diye adlandırılan durum, Türkçe'de genelde isim tamlaması şeklinde ortaya çıkar. Örneğin, "okulun kapısı", "duvarın boyası", "Ali'nin kazağı" gibi. Diğer hallerde olduğu gibi -in hali de isimlerin artikelleri değiştirilerek elde edilir. Bu değişim şu şekilde olur;
? der artikeli des olur ve kelimenin sonuna -es veya -s takılarından biri getirilir.
? das artikeli des olur ve kelimenin sonuna -es veya -s takılarından biri getirilir.
? die artikeli der olur ve kelimede hiçbir değişiklik olmaz.(çoğul isimler için de aynısı kullanılır.)
? ein artikeli eines olur ve kelimenin sonuna -es veya -s takılarından biri getirilir.
? eine artikeli einer olur ve kelimede hiçbir değişiklik olmaz.
? kein artikeli keines olur ve kelimenin sonuna -es veya -s takılarından biri getirilir.
? keine artikeli keiner olur ve kelimede hiçbir değişiklik olmaz.
Yukarıda -in halini yaparken meydana gelen değişimler gösterilmiştir. Dikkat ederseniz "-es veya -s takılarından biri getirilir" şeklinde bir cümle kullandık. Peki hangisini getireceğiz? Bunu şu şekilde belirliyoruz; Eğer isim tek heceli ise sonuna "-es" eklenir. Eğer isim birden fazla heceli ise sonuna "-s" eklenir. Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz.
| der Vater (baba) | des Vaters (babanın) |
| das Haus (ev) | des Hauses (evin) |
| das Auto (otomobil) | des Autos (otomobilin) |
| der Mann (adam) | des Mannes (adamın) |
Yukarıda da görüldüğü gibi der ve das artikelleri des haline dönüşüyor ve kelimeye -es, -s takılarından biri ekleniyor.
| die Frau (kadın) | der Frau (kadının) |
| die Mutter (anne) | der Mutter (annenin) |
Yukarıda da görüldüğü gibi die artikeli der haline dönüşüyor ve kelimede bir değişiklik yok. Bu kullanım çoğullar için de geçerlidir:
| die Mütter (anneler) | der Mütter (annelerin) |
| die Autos (otomobiller) | der Autos (otomobillerin) |
Şimdi de belirsiz artikellerden örnekler verelim;
| ein Bus (bir otobüs) | eines Busses (bir otobüsün) |
| ein mann (bir adam) | eines mannes (bir adamın) |
| eine Frau (bir kadın) | einer Frau (bir kadının) |
| keine Frau (bir kadın değil) | keiner Frau (bir kadının değil) |
| kein Bus (bir otobüs değil) | keines Busses (bir otobüsün değil) |
Yukarıdaki örneklerde "bir otobüs değil" yerine "hiçbir otobüs", "bir otobüsün değil" yerine ise "hiçbir otobüsün" anlamlarını çıkarmak da mümkündür.
Daha önceki bölümlerde de -i ve -e halleri için belirtilen istisnai kurallar vardı. (Çoğulda sonlarına -n, -en takılarını alan kelimeler.)Bu istisnanın ismin tüm halleri için geçerli olduğunu belirtmiştik.O yüzden burada tekrar ele almıyoruz. Birkaç örnek vermek gerekirse; der Türke - des Türken, der Student - des Studenten gibi örnekler vermek mümkündür.
Ekleyen : dersimiz.com