ABD'nin 1. Dünya Savaşına girmesi, Wilson İlkeleri (8 Ocak 1918)
1. Dünya Savaşı Sırasındaki Önemli Gelişmeler
- İtalya savaş öncesi ittifak devletleri tarafında iken savaş başlayınca tarafsızlığını ilan etmiş, İngiltere'nin bol vaatleri sonucu Londra antlaşmasıyla (1915) itilaf devletleri yanında savaşa katılmıştır.
- İtilaf devletleri Osmanlı devletinin topraklarını paylaşmak için gizli anlaşmalar yaptılar.
- Savaşın başında ABD tarafsızlığını ilan etmiş, Almanya ile arası açılınca itilaf devletleri yanında savaşa girmiştir.
ABD'nin 1. Dünya Savaşına girmesiyle ;
- Savaşın gidişatı ittifak devletleri aleyhine değişti.
- Bulgaristan savaştan çekildi.(İttifak devletleri bloğundan çekilen ilk devlettir.)
- Savaşın ömrü kısaldı.
- ABD'nin ardından Yunanistan itilaf devletleri yanında savaşa girdi.
- 1917'de Rusya'da Bolşevik ihtilali çıkmış ve Çarlık Rusyası yıkılmıştır.
- Bu sebeple ittifak devletleri ile Brest-Litowsk (3 Mart 1918) barışını yapan Rusya savaştan çekilir.
- Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti 1878 Berlin Antlaşması ile kaybettiği Kars, Ardahan ve Batum'u (Elviye-ı Selase) geri almıştır.
WİLSON İLKELERİ (8 Ocak 1918)
Amerika Başkanı VVilson, savaş henüz sona ermeden, barış ilkelerini açıklamıştır.
Bu ilkeler;
- Savaş sonunda yenen devletler yenilen devletlerden toprak almayacak
- Barış antlaşmaları açık olacak, gizli antlaşmalar yapılmayacak.
- Devletlerarası sorunları uluslararası platformda çözmek için uluslararası bir cemiyet kurulacak. (Milletler cemiyeti)
- Osmanlı devleti'nde Türklerin çoğunlukta olduğu bölgelere kesin egemenlik hakkı tanınmalıdır.
- Silahlanma yarışına son verilecek ve devletler birbirine garanti verecek.
- Osmanlı topraklarında yaşayan azınlıkların çoğunlukta oldukları yerlerde bağımsız devlet kurmalarına imkan verilecektir.
- Boğazlar Dünya devletlerine açık olacak.
- Bu ilkeler başarıya ulaşamamıştır. Çünkü; İngilizler, Fransızlar ve İtalyanlar bu ilkelerin kendi çıkarlarına ters düştüğünü anlamışlardı.
- Bir yandan ABD'ye ters düşmemeye çalışırken bir yandan da gizli antlaşmaları uygulamaya çalıştılar.
- İşgallerini gizleyebilmek için mandacılık rejimini ortaya attılar.
Savaşın Sona Ermesi:
- İttifak grubu artık savaşı devam ettiremeyeceğini anlamıştı. İlk önce Bulgaristan savaştan çekildi.
- Müttefiklerinin yenilgiyi kabul etmesi üzerine Osmanlı Devleti, Mondros Ateşkesini (30 Ekim 1918) imzalayarak savaştan çekildi.
- Ardından Avusturya ve son olarak da Almanya'da savaştan çekildiler.
Ekleyen : dersimiz.com