Ders Notları, Konu özetleri

Dilde sesleri göstermeye yarayan işaretlere “harf ” denir. Ses sözlü, harf yazılıdır. Ses kulağa, harf ise göze hitap eder. Dilin en küçük parçasına “ses”, yazının en küçük parçasına da “harf ” denir.Bir dilde kullanılan harflerin belli bir sıraya göre dizilmiş bütününe “alfabe ”denir.Bizim alfabemiz Latin kökenli “Türk Alfabesi”dir.

1) Ünlü harfler: A(a)-E(e)-I(ı)-İ(i)-O(o)-Ö(ö)-U(u)-Ü(ü)-(8 tane)

2) İnce ünlü harfler: E(e)-İ(i)-Ö(ö)-Ü(ü)- (4 tane)

3) Kalın ünlü harfler: A(a)-I(ı)-O(o)-U(u)- (4 tane)

4) Ünsüz harfler: B(b)-C(c)-Ç(ç)-D(d)-F(f)-G(g)-Ğ(ğ)-H(h)-J(j)-K(k)-L(l)-M(m)-N(n)-P(p)-R(r)-S(s)-Ş(ş)-T(t)- V(v)-Y(y)-Z(z)-( 21 tane)

Ağzımızdan bir solukta çıkarılan ses veya ses birliğine “hece” denir. Dilimizde kullandığımız kelimelerin bazıları tek, bazıları ise çok hecelidir. Türk kelimesi ağzımızın bir hareketiyle söylendiği için tek hecelidir.Cum-hu-ri-yet kelimesi ise ağzımızın dört hareketiyle söylendiği için dört hecelidir.

HECE ÇEŞİTLERİ
Türkçemizde altı çeşit hece vardır:
1)Yalnız ünlü harften oluşan heceler: “a,e,ı,i,o,ö,u,ü”                                           

2)Bir ünlü, bir ünsüz harften oluşan heceler: “at,et,ay,av,al,ak,ot,un…”                        

3)Bir ünsüz, bir ünlü harften oluşan heceler: “bu,şu,ka,ma,na,re,me,..”                    

4)Bir ünsüz, bir ünlü ve bir ünsüz harften oluşan heceler: “baş,yaş,bel,kol…”    

5)Bir ünlü ve iki ünsüz harften oluşan heceler: “ast,üst,alt,ilk….”                  

6)Bir ünsüz,bir ünlü ve iki ünsüzden oluşan heceler: “Türk,kürk,yurt.dert…”

HECENİN ÖZELLİKLERİ                                                                                        

1)Ünlü harflerin hepsi birer hecedir: “a,e,ı,i,o,ö,u,ü”                                          

2)Ünlü harf olmadan hece olmaz.                                                                        

3)Bir hecede en çok dört harf bulunur: “Türk,semt,kent,yurt…”                                

4)Hecedeki ünlü harf sayısı birden fazla olamaz.Bir kelimenin ya da cümlenin sadece ünlü harflerini sayarak hece sayısını bulabiliriz.                                          

5)Satır sonlarına sığmayan kelimeler hecelerinden kısa çizgi(-) ile ayrılır.

BİLGİMİZİ ÖLÇELİM ETKİNLİĞİ

1)Dilde sesleri göstermeye yarayan işaretlere ne deriz?
A)harf                    B)alfabe                C)hece

2)Dilin en küçük parçasına ne denir?                                                           
A)harf          B)ses         C)hece

3)Yazının en küçük parçasına ne diyoruz?                                                    
A)hece             B)ses               C)harf

4)Sözlü olan ve kulağa hitap eden nedir?
A)hece             B)ses               C)harf

5)Yazılı olan ve göze hitap eden nedir?
A)harf             B)ses               C)hece

6)Hangisi ünlü harf değildir?
A) a        B) l           C)o

7)Hangisi ünsüz harf olamaz?
A) k         B) e          C) m

8)İnce ünlü harflerin hepsi hangi kelimede ve sırayla verilmiştir?
A)Eminönü                  B)İstanbul                   C)Türkiye

9)Kalın ünlü harflerin hepsi hangi kelimede verilmiştir?
A)Kurt Boğazı    B)Çanakkale Boğazı   C)Ağrı Dağı

10)Aşağıdaki kelimelerin hangisinde hem 1 harfli hem de 4 harfli hece vardır?              
A)eşofman                      B)kurtçuk                           B)ayırtmış

11)Ağzımızdan bir solukta çıkan ses veya ses birliğine ne deriz?
A)hece                            B)ses                         C)harf

12)Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde 1,2,3 ve 4 harfli hecelerin hepsi vardır?   
A)komşuluk                     B)ebebeynler                    C)yürümelisin

13)Türkçemizde en az kaç harfli hece vardır?                                                     
A)1                 B)2                 C)4

14)Türkçemizde en çok kaç harfli hece vardır?                                                 
A)3                 B)4                 C)1

15)Türkçemizde bir hecede en fazla kaç ünlü harf bulunabilir?
A)2                              B)1                         C)3       

Yıldırım KIRCA

Ekleyen : notbak.com