2-6-Ve Milli Mücadele Başlıyor...
VE MİLLİ MÜCADELE BAŞLIYOR…
Mustafa Kemal Paşa, 16 Mayıs 1919 tarihinde İstanbul'dan Samsun'a gitmek üzere Bandırma Vapuru'yla hareket etmiştir. Bandırma Vapur'unda Mustafa Kemal Paşa, 22 kurmay, 25 er ve erbaş, 8 kâtip müşavir, 21 gemi personeli olmak üzere 76 kişi bulunmaktaydı.
Mustafa Kemal Paşa neden Samsuna gitmiştir?
1919 yılı başlarında İngilizler, Türklerin Rumlara karşı geliştirmiş oldukları direnişlerden rahatsız olmaya başlamışlardı. Damat Ferit Paşa, Sadrazam olduktan sonra sorunun çözümü için yollar aramaya başlamıştı. 30 Nisan 1919'da 9. Ordu Müfettişliğine atanan Mustafa Kemal, Samsun'a, görev bölgesindeki iç huzuru sağlamak, silah ve cephaneleri toplamak, vatandaşlara silah dağıtılmasını engellemek ve bunu yapan kuruluşları ortadan kaldırmak üzere gönderildi. 16 Mayıs 1919'da Samsun'a hareket eden Mustafa Kemal 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktı. İngilizlerin denetiminde olan Samsun'da milli mücadele hareketi için istediklerini gerçekleştiremeyeceğini anlayan Mustafa Kemal, 25 Mayısta Havza'ya geçti.
Havza Genelgesi (28 Mayıs 1919): Mustafa Kemal; Havza'da, milli bilincin uyanması ve İtilaf devletlerinin Türk halkının tepkisini görmesi için İzmir'in işgalini protesto eden bir miting düzenledi. Bu tür mitinglerin tüm yurtta da yapılmasını istedi.
Miting: Gösteri amacıyla veya bir olaya dikkati çekmek için genellikle açık yerlerde yapılan toplantı.
Amasya Genelgesi (21-22 Haziran 1919):
Maddeleri:
- Vatanin bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir. ( Milli mücadelenin gerekçesi belirtilmiştir.)
- İstanbul'daki hükümet, üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirmemektedir. dersimiz.com
- Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. (Kurtuluş savaşının yöntemi ve amacı belirtilmiştir.)
- Milletin durumunu gözden geçirmek ve haklı sesini dünyaya duyurmak için, her türlü etkiden uzak milli bir kurulun toplanması gereklidir.
- Anadolu'nun en güvenilir yeri olan Sivas'ta milli bir kongrenin acele toplanması kararlaştırılmıştır.
- Bu amaçla bütün illerden, milletin güvenini kazanmış üçer delegenin hemen yola çıkarılması gerekmektedir.
- Bu durumun milli bir sır olarak saklı tutulması lazımdır.
Amasya Genelgesi'nin Önemi:
● İlk defa kurtuluş savaşının mücadele safhası başlamıştır.
● İlk defa kurtuluş savaşının gerekçesi, yöntemi ve amacı belirtilmiştir.
● İlk defa millet egemenliğine dayanan yönetimden bahsedilmiştir.
● İlk defa milli bir kurulun oluşturulmasından bahsedilmiştir.
● İlk defa İstanbul hükümetinin görevini yerine getiremediğinden bahsedilmiştir.
● İlk defa Erzurum ve Sivas Kongrelerinin toplanmasına karar verilmiştir.
NOT: M. Kemal Amasya Genelgesi'nden sonra 8 Temmuz 1919'da padişaha yolladığı bir telgrafla resmi göreviyle birlikte askerlik görevinden de istifa ettiğini açıklamıştır.
Erzurum Kongresi (23 Temmuz 1919)
- Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk cemiyeti Ermeni tehlikesine karşı düzenledi.
- Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, bölünemez.
- Her türlü yabancı işgaline ve müdahalesine millet birlikte karşı koyacaktır.
- İstanbul Hükümeti vatanın bağımsızlığını sağlayamazsa bu amaçla geçici bir hükümet kurulacaktır. Bu hükümetin üyeleri Milli Kongre tarafından seçilecektir. Kongre toplantıda değilse seçim işini Temsil heyeti yapacaktır.
- Milli kuvvetleri etkili, milli iradeyi egemen kılmak esastır.
- Manda ve Himaye kabul edilemez.
- Azınlıklara ayrıcalıklar verilemez.
- Meclis derhal toplanmalı.
Önemi:
- Toplanış şekli bölgesel, alınan kararlar geneldir.
- Mustafa Kemal başkanlığında 9 kişilik Temsil Heyeti kuruldu.
- Vatanın bütünlüğü, bölünmezliği ilk defa vurgulandı. "Milli sınırlar" ifadesi ilk kez kullanılmıştır.
- Manda ve himaye ilk kez reddedildi.
Sivas Kongresi (4 -11 Eylül 1919)
- Bütün yurttan seçilen temsilciler katıldı.
- İstanbul Hükümeti Ve İngilizler engellemeye çalıştılar.
- Bölünmezlik ile ilgili Erzurum Kongresi'nde alınan karar tekrar kabul edildi.
- Milli cemiyetler Anadolu tek çatı altında birleştirildi.
- Bu cemiyetler adına söz söyleyecek Mustafa Kemal başkanlığında bir Temsil Heyeti seçildi.
- Manda ve himaye kesin reddedildi.
- Osmanlı Mebusan Meclisi'nin tekrar açılması konusunda çalışmaların başlanmasına karar verildi.
- İrade-i Milliye gazetesi çıkarılması kararlaştırıldı.
Önemi:
- Misak-ı Milli esasları belirtilmiş, yeni devletin temelleri atılmıştır
- Cemiyetler Anadolu ve Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirildi.
- Temsil Heyeti üyelerinin sayısı artırılarak, tüm yurdu temsil eder hale getirilmiştir.
- Milli mücadelenin planı çizilmiştir.
- Temsil Heyeti Ali Fuat Cebesoy'u Batı Anadolu Kuvay-ı Milliye komutanlığına atadı.
Ekleyen : notbak.com