Tarih Çağları - İlk Çağ Uygarlıkları (Çin, Hint, İran Uygarlığı)
TARİH ÇAĞLARI-İLK ÇAĞ UYGARLIKLARI
Tarih çağları yazının icadıyla başlar. Tarih çağları dörde ayrılır.
1-İlk Çağ (MÖ.3500-MS.375): Sümerlerin yazıyı bulmasıyla başlar, Kavimler Göçüyle son bulur.
2-Orta Çağ (375-1453): Kavimler Göçüyle başlar, İstanbul’un fethiyle son bulur.
3-Yeni Çağ (1453-1789): İstanbul’un fethi ile başlamış, Fransız İhtilali ile son bulmuştur.
4-Yakın Çağ (1789-?): Fransız İhtilali ile başlar günümüze kadar devam eder.
TÜRKİYE’NİN TARİH ÖNCESİ MERKEZLERİ
Karain Mağarası: Antalya yakınlarındadır. Eski ve yontma taş çağına aittir.
Beldibi Mağarası: Antalya yakınlarındadır. Eski ve yontma taş çağına aittir.
Çayönü: Diyarbakır Ergani ilçesindedir. Cilalı taş çağına ait ilk köy yerleşmesidir.
Çatalhöyük: Konya’nın Çumra ilçesindedir. İnsanlık tarihinin ilk şehir yerleşmesi burada olmuştur.
Hacılar: Burdur’dadır. İlk savunma amaçlı surlar burada yapılmıştır.
Truva: Çanakkale Hısarlıtepe’dedir. Üst üste 9 yerleşim merkezi bulunmuştur.
Alişar: Yozgat’ta bulunur.7 kat yerleşim merkezi bulunmuştur.
Alacahöyük: Çorum’dadır.4 yerleşim merkezi bulunmuştur.
İLK ÇAĞDA ANADOLU’DAKİ BAZI YER VE BÖLGE İSİMLERİ
Kapadokya: Kayseri, Nevşehir, Malatya, Yozgat
İyonya: İzmir,Aydın ve çevresi
Bitinya: İzmit ve çevresi
Frigya: Kütahya, Polatlı ve çevresi
Pamfilya: Antalya
Dardanya: Çanakkale ve çevresi
Lidya: Manisa, İzmir ve Fethiye
Likonya: Konya ve çevresi
Psidya: Isparta ve çevresi
Paflagonya: Giresun ve çevresi
KÜLTÜR VE UYGARLIK
Kültür: Bir millete ait maddi ve manevi değerlerdir.
Uygarlık (medeniyet): Savaş, göç, ticaret gibi yollarla yayılmış kültürlerin birleşmesiyle oluşan bütün insanlığın ortak değerleridir.
Not: Kültür milli, uygarlık evrenseldir.
İLK ÇAĞ UYGARLIKLARI
- Çin dünyanın en uzun tarihine sahip devletlerindendir.
- Temelinde Türk, Moğol ve Tibetlilerin etkisi vardır.
- Araba, Tunç ve çömlek yapımını Türklerden öğrenmişler, Türk askerlik sisteminden etkilenmişlerdir.
- Maden az olduğu için porselen sanatı oldukça gelişmiştir.
- İpek ve ipek böcekçiliği yaygındır.
- MÖ XI .yüzyılda mürekkebi bularak yazılarını ipek üzerine yazmışlardır.
- Matbaa, barut ve pusulayı icat etmişlerdir.
- Tao, Konfiçyüs ve Budizm en yaygın dinleridir.
- Halk soylular ve köleler diye ikiye ayrılır.
- Ünlü Çin Seddi’ni Türklerden korunma amacıyla yapmışlardır.
- Tarih boyunca birçok istilaya uğraması nedeniyle pek çok kültür oluşmuş ve sürekli ve güçlü bir Hint devleti kurulamamıştır.
- Hindistan’a yerleşen ”ari kavimler” özlerini yitirmemek için “kast sistemini” meydana getirmişlerdir. dersimiz.com
Kast sistemi: Babadan oğla geçen bir meslek gruplaşmasıdır. Bu sistemde herkes babasının mesleğini devam ettirmek zorundadır. Daha aşağı kastlarla akrabalık kurulamaz ve evlenilemez.
Kastlar 4 gruba ayrılır.
1.Din adamları (Brahmanlar)
2.Soylular ve askerler (Kşatriyalar)
3.Tüccar, çiftçi ve zanaatkarlar(Vaysiyalar)
4.işçiler (Südralar)
Kast dışı kalanlara “paryalar” denilmiştir.
- Hindistan’da eski inançlar “veda“ denilen kitaplarda toplanmıştır.
- Brahmanizm, Budizm, Taoizm, Hinduizm gibi dinler yaygındır.
- İran Uygarlığını “Medler ve Persler” oluşturmuştur.
- Persler bilinen ilk posta teşkilatını kurdular.
- Kendilerine ait “Pers üslubunu “oluşturdular.
- Pers kralı ülkeler veya krallar kralı (Şehin Şah) diye anılırdı.
- Persler “satraplıklara (eyaletlere)” ayrılmış ve merkezden atanan ”satrap“ denilen valiler tarafından yönetilirdi.
- İranlılar “Zerdüşt(ateşe tapıcılık)” dinine inanırdı.
- Persler Asya’da çivi yazısını kullanan son uygarlıktır.
Ekleyen : Sedat Kınayı